Maska przeciwgazowa

Indywidualne urządzenie, służące do ochrony dróg oddechowych.

maska przeciwgazowaZwykle jest wykonana z gumysilikonu, lub innych materiałów, przylega ściśle do twarzy, żeby chronić ją oraz oczy przed działaniem bojowych środków trujących, pyłów radioaktywnych, a także bakterii i wirusów chorobotwórczych.

Już w XIV wieku, podczas epidemii czarnej śmierci, chyba po raz pierwszy ludzie próbowali odizolować swoje drogi oddechowe od otoczenia. Nosili wówczas na twarzy maski w kształcie dziobu ptaka - ten dziób był wypełniony słodkimi lub silnymi ziołami lub przyprawami - lawenda, mięta, kamfora, lub suszone róże. Miało to usunąć złe zapachy.

średniowieczna maska w kształcie dzioba ptakaNajwcześniejsze patenty na maski przeciwgazowe pojawiły się około roku 1887.

Pierwszym, który wprowadził maski przeciwgazowe do użytku w kopalniach w roku 1799, był niemiecki przyrodnik i podróżnik Alexander von Humboldt, pracujący wówczas w przemyśle wydobywczym jako pruski inżynier górnictwa.

Kiedy podczas pierwszej wojny światowej, po raz pierwszy, armia niemiecka użyła trującego gazu przeciwko wojskom alianckim w Ypres (Belgia rok 1915), jedyną ochroną żołnierza było oddychanie przez chusteczkę, lub inny mały kawałek tkaniny nasączonej moczem.

Ta konieczność stosowania ochrony sprawiła, że kanadyjski lekarz Cluny Macpherson wpadł na pomysł maski gazowej wykonanej z tkaniny i metalu. 

maska z 1915 roku

Do budowy użył kasku niemieckiego jeńca, dodał płócienny kaptur z okularami i rurkę do oddychania. Całość nasączono chemikaliami, które absorbowały chlor używany w atakach gazowych.
Po kilku usprawnieniach, kask Cluny Macpherson'a (jako pierwsza maska) został wdrożony do wykorzystania przez armię brytyjską.

Niezależnie od wydarzeń w Europie, osobiste urządzenie służące do ochrony przed gazem trującym zostało opatentowane w październiku 1914 roku przez kanadyjskiego wynalazcę Garrett'a Morgan

maska Morgana

Jego maska zbudowana była z wełnianego kaptura, z którego wystawały elastyczne węże zwisające do ziemi, umożliwiając oddychanie powietrzem które (w założeniach) miało być mniej zanieczyszczone, niż znajdujące się powyżej gruntu opary gazu.
Rolę filtra spełniały umieszczone u wlotu węży wilgotne gąbki.

Dwa lata później jego maska została użyta przez strażaków do ratowania 32 ludzi uwięzionych podczas wybuchu w podziemnym tunelu, 250 stóp pod jeziorem Erie. Wkrótce jego maski sprzedawano w całych Stanach Zjednoczonych.

Pierwszą działającą maskę przeciwgazową z pochłaniaczem węglowym  opracował w 1915 rosyjski chemik Nikołaj Zielinski. W czasie I wojny światowej używano jej przeciwko niemieckim atakom z użyciem broni chemicznej. 

W roku 1916 maska ta została zaakceptowana przez państwa Ententy jako stały element uzbrojenia armii.
różne typy masek z 1925 rokuObecnie jest to najbardziej popularny typ maski przeciwgazowej na świecie.

Maski przeciwgazowe występują zwykle jako:

 strzałka maski filtracyjne, oczyszczające skażone powietrze za pomocą filtrów czy pochłaniaczy.
 strzałka maski izolacyjne, gdzie elastycznymi przewodami doprowadzane jest powietrze sprężone w wysokociśnieniowej butli, lub regenerowane na drodze reakcji z odpowiednimi substancjami chemicznymi.