Laka

Żywica sumaka lakowego (Toxicodendron vernicifluum, dawniej Rhus vernicifera).

dzban z lakiPo nacięciu kory tego drzewa rosnącego w Azji Wschodniej - w Japonii i Chinach - żywica wypływa z drzewa w postaci szarej emulsji, która ciemnieje na powietrzu, a po usunięciu wody - twardnieje.
Po wyschnięciu, laka staje się twarda i odporna na działanie wody, alkoholu, rozpuszczalników organicznych, a nawet kwasów i zasad.

Już w V wieku p.n.e. w Chinach (w Japonii od III wieku n.e.) wytwarzano różne przedmioty z laki. Najczęściej powstawały poprzez przesycanie wielu cienkich warstw papieru i tkanin żywicznym sokiem. Wymagało to przede wszystkim czasu i było bardzo pracochłonne - trzeba było nałożyć wiele (nawet do kilkuset) warstw laki, z których każdą po wyschnięciu polerowano.

parawan z lakiZ tego względu, ten pierwszy na świecie kompozyt był używany głównie przy wyrobach elementów uzbrojenia (zbroi, tarcz, łuków itp.).
Po nałożeniu i przeszlifowaniu wielu warstw barwionej i bezbarwnej żywicy powierzchnie były bardzo gładkie, o lustrzanym połysku.

Gorsze gatunki laki stosowano czasem - analogicznie do dzisiejszych laminatów - do wzmacniania budowli i konstrukcji drewnianych, np. kadłubów łodzi, oraz do wyrobu przedmiotów ozdobnych, mebli, czy przedmiotów użytkowych.

Były wówczas barwione i rzeźbione, złocone i srebrzone, ozdabiane wtopionymi opiłkami metalu, aplikacjami i rysunkami z orientalnymi motywami fauny, flory i krajobrazu.

Pierwsze tego typu wyroby zostały sprowadzone do Europy w XVI wieku przez portugalskich jezuitów i od razu zyskały uznanie wśród bogatej klienteli, dlatego szybko podjęto próby poznania sekretów produkcji laki.
pudełkoW tym celu poszczególne komponenty przemycane były statkami do Europy. 
Sprowadzanie egzotycznej żywicy nie było jednak możliwe, gdyż podczas długotrwałej podróży zachodziły procesy uniemożliwiające jej wykorzystanie. Dlatego zaczęto opracowywać nowe receptury, a na ich podstawie sporządzać lakiery, których głównymi składnikami były produkty dostępne w Europie.

Już na początku XVIII wieku we Włoszech, Francji, Anglii, Holandii i Portugalii rozwinęła się produkcja imitacji laki, natomiast około połowy XVIII wieku wynaleziono we Francji werniks, zwany vernis martin, przypominający lakę.