Choć pojawił się w 1978 roku, prawdziwą karierę zrobił dopiero kilka lat temu.
Według naukowców z Brytyjskiego Stowarzyszenia Nauk, jest jednym z najważniejszych z pierwszej dziesiątki wynalazków które zmieniły świat.
Obecnie wykorzystywany jest głównie w samochodach, samolotach i łodziach. Śledzi też ruchy lodowców i zwierząt. Pomaga również pieszym turystom w poruszaniu się po ulicach obcych miast. Dzięki niemu (albo przez niego), tradycyjne mapy powoli odchodzą na zasłużony odpoczynek.
System GPS (z angielskiego: Global Positioning System) został stworzony przez przez DoD’a czyli Department of Defense w Stanach Zjednoczonych, na potrzeby armii. Aby powstał, potrzeba było 12 miliardów dolarów i prawie dwudziestu lat - pierwszy satelita systemu został umieszczony na orbicie w styczniu 1978 roku, a w lipcu 1995 roku system uzyskał pełną sprawność operacyjną.
Obecnie jest on dostępny nieodpłatnie dla każdego, kto posiada kompatybilny odbiornik GPS (urządzenie samochodowe, ręczne, morskie itd.). Sercem systemu GPS są 24 satelity krążące wokół Ziemi na wysokości około 20 183 kilometrów, w sześciu różnych płaszczyznach, które nadają sygnał zawierający informacje o ich aktualnym położeniu na orbicie. Każdy satelita ma podczas jednego obiegu Ziemi do pokonania 22.200 km w czasie mniej więcej 12 godzin.
System jest bardzo kosztowny, bo Amerykanie regularnie muszą umieszczać na orbicie kolejne w zastępstwie tych, które zeszły z właściwego miejsca albo uległy awarii.
Warto przy okazji wiedzieć, że na każdym satelicie jest zainstalowana aparatura szpiegowska NUDET (Nuclear Detection) przeznaczona do natychmiastowego wykrywania wybuchów nuklearnych na Ziemi.
Do ustalenia swojej pozycji na Ziemi, odbiornik GPS potrzebuje następujących informacji: aktualnego położenia na orbicie minimum 4 satelitów, oraz czasu dotarcia sygnału z satelitów do odbiornika. Każdy z satelitów wysyła z prędkością światła sygnał radiowy i (wyposażony w zegar atomowy, w którym sekunda opóźnienia nastąpi dopiero za milion lat) mierzy, jak długo ten sygnał dociera do celu.
Znając prędkość fali elektromagnetycznej można obliczyć odległość odbiornika od satelitów.
Mając wpisane do pamięci urządzenia położenie satelitów w czasie, mikroprocesor odbiornika może na bieżąco monitorować swoje położenie, prędkość poruszania oraz przebyty dystans.
Dzięki temu - z dokładnością do kilku metrów, użytkownik jest informowany gdzie się znajduje i jaką drogę powinien wybrać, żeby dotrzeć do wybranego celu. Do tego z kolei służy automatyczny pilot, który "mówi" co za chwilę należy zrobić - wystarczą zaledwie odpowiednio skonfigurowane 64 słowa.
System GPS przewiduje dwa poziomy dokładności: PPS (Precise Positioning System) - Dokładny System Nawigacji i SPS (Standard Positioning System) - Standardowy System Nawigacji, ten ostatni jest przeznaczony dla użytkowników na całym świecie bez żadnych ograniczeń i opłat, a jego dokładność wynosi co najmniej 100 metrów przy pomiarach dwuwymiarowych (w praktyce osiągalna jest powtarzalna dokładność rzędu 40 metrów), i 156 metrów przy pomiarach trójwymiarowych.
Dokładność pomiaru czasu wynosi 340 nanosekund.
Prace nad pierwszą komercyjną nawigacją samochodową rozpoczęto w 1984 roku. Całość została przedstawiona szerokiej publiczności na targach w Hanowerze. Sprzęt opierał się na zmodyfikowanym komputerze firmy IBM. Do przechowywania map wykorzystano spory jak na owe czasy dysk. Sprzęt nosił nazwę Homer.
Za twórców pierwszej nawigacji uważa się także wspólne dzieło firm Alpine, Honda oraz Electro Gyrocator. Prace nad sprzętem rozpoczęto około 1983 roku. Całość montowano w modelu Acura Legend od 1990 roku.
Obecnie Koncern Google stworzył program do nawigacji na telefony komórkowe. Google Maps Navigation zawiera mapy świata oraz trójwymiarowy widok "Google Street View".
Działa jak typowa nawigacja i nie trzeba za nią płacić.