Alotropowa (obok diamentu i fulerytu) odmiana krystaliczna węgla.
Odkrył to w roku 1779, pochodzący ze Szwecji aptekarz i chemik Carl Scheele.
Jest to pospolity i szeroko rozpowszechniony minerał z gromady pierwiastków rodzimych. Jest czarny z odcieniem srebrzystym, bardzo miękki (twardość 1 w skali Mohsa), tłusty w dotyku, odznacza się dużym przewodnictwem cieplnym i elektrycznym, odpornością na działanie czynników chemicznych, oraz wysoką ogniotrwałością. Dlatego stosuje się go m.in do produkcji cegły ogniotrwałej.
Jest również stosowany jako suchy smar, oraz - w postaci prętów - jako spowalniacz w reaktorach jądrowych.
Legenda głosi, że w 1554 roku, w hrabstwie Cumberland - w Borrowdale - w Anglii potężna burza poprzewracała olbrzymie dęby z korzeniami i odsłoniła złoża czarnej substancji, która wyśmienicie nadawała się do znakowania owiec.
Szybko zauważono, że grafit lepiej nadaje się do prac artystycznych niż ołów.
Pisze i smoli, stąd pewnie pochodzi jego nazwa (od greckiego graphein - pisać).
W 1565 roku Konrad Gesner (szwajcarski bibliograf, lekarz, pisarz i przyrodnik) oprawił rdzeń grafitowy w drewnianej oprawce i tak powstał ołówek - jego nazwa wzięła się stąd, że grafit nazywano początkowo "czarnym ołowiem".
Używano go również do wyrobu tygli alchemicznych.
W czasach królowej Elżbiety I używany był do produkcji kul armatnich, oraz w początkowym okresie rozwoju żarówek, jako żarnik.
Ciekawostka:
Poprzez ogrzewanie do wysokiej temperatury substancji bogatych w węgiel, można grafit otrzymać sztucznie.