Przenośny magnetofon lub urządzenie cyfrowe z mikrofonem, do nagrywania dźwięku.
Nośnikiem dźwięku była kaseta magnetofonowa o różnym czasie nagrania i wielkości.
Obecnie jest to układ elektroniczny zapisujący w formie cyfrowej skompresowany dźwięk.
Od momentu wynalezienia, dyktafon ułatwiał życie dziennikarzom, studentom, policjantom, szpiegom i wielu innym ludziom.
Za jego wynalazcę uznaje się Edisona.
Początkowo był zaprojektowany jako rodzaj fonografu o nazwie edyfon (być może od nazwiska wynalazcy?). Później nazwa urządzenia została zmieniona na dyktafon - od nazwy amerykańskiej firmy która je produkowała: "Dictaphone".
Pierwsze egzemplarze nie były tak poręczne i małe jak dzisiejsze, jednak mimo to cieszyły się ogromną popularnością - szczególnie w biurach, gdzie służyły do przekazywania informacji i poleceń.
W latach 1902-1906, dr. Kurt Stille wspólnie z Guglielmo Marconim konstruują prototypy dyktafonu. Aparatura oparta na ich pomysłach była używana w późniejszych latach w rozgłośniach radiowych, do zapisu audycji słownych.
Prawdziwy rozwój dyktafonów nastąpił dopiero po II wojnie światowej, kiedy to w roku 1952 powstał pierwszy przenośny magnetofon Reporter 500 L, z wbudowanym wzmacniaczem i głośnikiem.
Dwa lata później pojawił się pierwszy dyktafon Grundiga - Stenorette A. Ze względu na zielony kolor otrzymuje przezwisko “żabka drzewna”. Maksymalny czas nagrywania wynosił około 30 minut, przy prędkości przesuwu taśmy 6 cm/sek.
Obecnie dyktafon w zasadzie nie występuje samodzielnie - raczej jako dodatkowa funkcja przy telefonach komórkowych, faksach czy przenośnych odtwarzaczach MP3.