Marmur

Skała metamorficzna powstała z przeobrażenia wapieni, rzadziej dolomitów.

marmurMarmur (od łaciny marmor, z starogreckiego -μάρμαρος marmaros) składa się głównie z krystalicznego kalcytu lub dolomitu (marmur dolomitowy).

Od zawsze budził pożądanie możnych i bogatych. Już w starożytności używano go jako cenny materiał budowlany, do zdobienia świątyń, pałaców, a także jako materiał rzeźbiarski.

Jednymi z najsłynniejszych, są tak zwane marmury Elgina - rzeźby, płaskorzeźby, metopy z ateńskiego Partenonu (V wiek p.n.e.), które hrabia Elgin ukradł z Turcji i Grecji na początku XIX wieku. Rabunkowe zdejmowanie rzeź i płaskorzeźb przeprowadzano przy pomocy łomów, pił i materiałów wybuchowych. Spowodowało to m.in. zniszczenie Partenonu.

rzeźba: Grupa LaokoonaCesarz August miał powiedzieć: Zostawiam Rzym marmurowy, a otrzymałem ceglany. I rzeczywiście w tej stolicy starożytnego świata liczba marmurowych budowli była imponująca.

To także świetny materiał rzeźbiarski. Nic więc dziwnego, że wiele najsłynniejszych rzeźb wykonano z marmuru: Dawid i Pieta Michała Anioła, Pocałunek Rodina, Grupa Laokoona  (prawdopodobnie jej autorem był Agesander wraz z synami) Nike z Samotraki (jej wykonanie przypisuje się Pytokritosowi), czy Wenus z Milo.

Zapewne najsłynniejszą marmurową budowlą świata jaka przetrwała do naszych czasów, jest mauzoleum Tadż Mahal (XVII wiek) wzniesione przez cesarza Szahdżahana, który chciał w ten sposób upamiętnić swoją zmarłą małżonkę Mumtaz Mahal.

Ale współcześni nie byli wcale gorsi od indyjskiego cesarza.

mauzoleum Tadż MahalKomunistyczny rumuński dyktator Nicolae Ceausescu, kazał wznieść Dom Ludowy - drugi (po Pentagonie) największy budynek na świecie - który wbrew nazwie miał być jego pałacem: 830000 metrów kwadratowych, 1100 pokoi, a wszystko ozdobione milionem metrów sześciennych marmuru i 3,5 ton kryształu. Wartość wszystkich robót według dzisiejszych cen oszacowano na 3 miliardy euro.

Ceausescu znalazł wielu naśladowców.

Prezydenci Turkmenistanu postanowili dać świadectwo swojej władzy i w zaledwie 27 lat postawili w Aszchabadzie 550 budynków ozdobionych białym marmurem, do czego wykorzystano 4,5 milionów metrów kwadratowych tej skały. Dzięki temu, stolica Turkmenistanu została wpisana do "Księgi rekordów Guinnessa".

AszchabadDzisiaj najlepszy marmur wydobywa się w Carrarze we Włoszech i na chorwackiej wyspie Brač. Robi się to głównie przy użyciu różnych urządzeń tnących, natomiast nie stosuje się materiałów wybuchowych, ponieważ powodują spękania skał, co uniemożliwia wydobycie bloków na tyle dużych, by pociąć je na płyty okładzinowe lub przeznaczyć na rzeźby.

W Polsce marmur wydobywany jest wyłącznie w Sudetach, przede wszystkim w Masywie Śnieżnika, gdzie występuje w dwóch odmianach kolorystycznych, jako "Biała Marianna" i "Zielona Marianna". Z kolei złoże marmuru szarego z odcieniem niebieskawym znajduje się w Sławniowicach.