Produkt żywnościowy wytwarzany na bazie mąki, wody, niekiedy jaj oraz innych składników.
Najstarszy makaron znaleziono w Chinach, znalezisko ma cztery tysiące lat i około 50 centymetrów długości. Znaleziono go w wiosce z okresu neolitu, nad brzegami Żółtej Rzeki. To najstarsze odkryte przez archeologów jedzenie, chociaż spór o to kto pierwszy wytwarzał makaron, wiodą z nimi (podobnie jak w wielu innych dziedzinach) Koreańczycy. Ówczesne makarony robione były z mąki ryżowej, sojowej, pszennej lub gryczanej.
Wydaje się, że makaron znali Etruskowie - wskazywały by na to malowidła zdobiące ściany grobowca etruskiego z IV w. p.n.e. obrazujące narzędzia potrzebne do wyrobu makaronu.
Legenda głosi, że technikę robienia makaronu przekazał Italczykom Marco Polo żyjący w latach 1254-1324 właśnie po powrocie z wyprawy do Chin, ale to nieprawda. Już tysiąc lat wcześniej - w II wieku naszej ery, rzymski badacz Galen wspominał o tego typu potrawie zbliżonej do makaronu - zagniatano mąkę z wodą i formowano cienkie placki, które potem smażono w tłuszczu.
Z kolei Grek Athenaeus z Naucratis podawał inny przepis – ciasto z mąki i soku z kruszonej sałaty smażono w oleju.
Książka kucharska z V wieku n.e. zawiera przepis na potrawę zwaną lagana, gdzie płaty ciasta przekładano mięsnym farszem. Czyżby to był przodek lasagni?
Mówiąc o historii, należy wyraźnie rozróżnić makarony świeże i suszone. Świeże ciasto gotowane w wodzie znane było w wielu kulturach na różnych kontynentach. Jego europejskie źródła raczej trudno byłoby ustalić - jedna z hipotez głosi, że pierwsi zaczęli robić takie ciasto mieszkańcy z polskiego Biskupina.
Najstarsza zapiska o suszonych długich kluskach pochodzi z IX wieku z Syrii, pierwsza zaś wytwórnia makaronu w Europie powstała w XII wieku na Sycylii, która była wówczas we władaniu Arabów i w dużym stopniu przez nich zaludniona. Fakt ten udokumentował arabski kartograf, geograf i podróżnik Muhammad al-Idrisi.
Z czasem, długie makarony upowszechniły się na całym południu Italii.
Z poszczególnych odnalezionych dokumentów wiadomo, że ówczesny makaron był powszechnym pożywieniem, głównie najbiedniejszej ludności Włoch. Jeden z dokumentów z roku 1244, potwierdza istnienie działalności produkcyjnej suchego makaronu w okolicach Ligurii.
Jeszcze w XV wieku, ciasto do wyrobu makaronu było po prostu udeptywane przez ludzi. Ten mało higieniczny sposób produkcji nie bardzo podobał się królowi Ferdynandowi II Neapolitańskiemu, który kazał wymyślić inny sposób ugniatania ciasta. W efekcie skonstruowano maszynę z brązu, zastępującą ludzkie nogi podczas ugniatania ciasta.
Makaron wkrótce zyskał tak dużą popularność, że w 1574 roku założono we Włoszech pierwszą Korporację Makaronową, która w 1577 roku wydała uchwałę o Regulacji Sztuki Mistrzów Makaronowych, dzięki której tradycja wyrobu makaronu stała się jeszcze bardziej popularna. Od tego momentu znacznie rozwinęła się także technika obróbki ciasta i technologia narzędzi do tego potrzebnych.
I tak w XVII wieku wynaleziono mechaniczne mieszadło do ciasta, które zwolniło ludzi od męczącej pracy.
Powstanie niezliczonej ilości makaronowych kształtów przypisuje się przede wszystkim pomysłowości piętnastowiecznych mnichów, zwłaszcza dominikanów.
Ale decydujący dla kariery makaronu był wiek XVII. W obliczu wielkiego kryzysu ekonomicznego, aby ustrzec ludność przed głodem, władze Neapolu postanowiły zintensyfikować produkcję makaronu, co było możliwe m.in. dzięki wynalezieniu prasy mechanicznej.
Jak duży to był postęp świadczą liczby - w roku 1700 w Neapolu było około 60 sklepów, pod koniec XVIII stulecia działało już 280 specjalistycznych sklepów oferujących najróżniejsze rodzaje makaronów.
Włoskie makarony (pasta) zaczęły podbijać świat od 1789 roku.
Na początku XIX wieku do Ameryki pierwszą maszynkę do krojenia makaronu przywiózł Tomasz Jefferson.
Kolejnym przełomem, który wpłynął na popularność makaronu było wynalezienie sosu pomidorowego, co nastąpiło dopiero na początku XIX wieku. W 1824 roku powstała pierwsza przemysłowa fabryka makaronu, otwarta przez rodzinę Agnese na północy Italii, w Genui. Po wyzwoleniu Neapolu w 1860 roku Garibaldi oświadczył: "Przysięgam wam, to makaron zjednoczy Włochy!", co rzeczywiście nastąpiło już dwa lata później.
Dzisiaj ta potrawa nadal jest bardzo popularna - roczna produkcja w samych tylko Włoszech wynosi około 3 miliony ton, a wytwarzany makaron ma bardzo szeroką gamę kształtów oraz zastosowań.