Lina

Kiedyś okazało się, że nawet najmocniejszy sznurek jest za słaby.

przeprawa linowaWtedy ktoś wpadł na pomysł, żeby kilka sznurów skręcić razem - powstał w ten sposób prototyp liny.

Takie skręcone sznury były zapewne jednym z pierwszych i ważniejszych wynalazków człowieka, pomocne przy wytwarzaniu broni, narzędzi, w hodowli zwierząt, budowaniu szałasów, pułapek, itp.
Znacznie później sznury i liny stały się niezbędne przy transporcie towarów i ludzi.

Co ciekawe, zasada skręcania sznurów jest taka sama, niezależnie od epoki, kultury i rejonu świata. Kilka skręconych pojedynczych nici zwija się razem - w przeciwną stronę, dzięki czemu siły skręcania równoważą się i sznur się nie rozkręca. Linki można skręcać w palcach, lub z użyciem prostych narzędzi.

Z czasem, kiedy wzrosło zapotrzebowanie na liny, powstał zawód powroźnika, oraz wyspecjalizowane warsztaty, produkujące mocne i długie liny konieczne na okrętach, czy używane w kopalniach.

Najstarsze liny - mające około 3300 lat - odkryto podczas wykopalisk w Egipcie. Freski grobowe w Tebach ukazują starożytną, egipską metodę produkcji lin. Ich późniejsze wykorzystanie - przy budowie okrętów oraz transporcie bloków kamiennych i rzeźb - widoczne są z kolei na reliefach przechowywanych w British Museum.

prymitywna kładka linowaŚladów pierwszych praktycznych zastosowań transportu linowego, należy szukać w trudnodostępnych rejonach, gdzie urwiste góry stanowią pomad 80% powierzchni terenu. W tak trudnych warunkach opracowanie prostego sposobu na pokonywanie przeszkód terenowych, jak chociażby rwące rzeki czy przepastne urwiska, miało olbrzymie znaczenie praktyczne.

Prawdopodobnie inspiracją dla opracowania technik linowych były małpy, które z pomącą pnączy i lian potrafiły zwinnie przemieszczać się ponad trudnym terenem, omijając w ten sposób liczne przeszkody jakie znajdowały się na ziemi.
Wymyślone w tamtych czasach proste przeprawy linowe umożliwiały transport ludzi oraz towaru, który zwykle podwieszano w prymitywnej uprzęży ciągnionej przez przeprawiającą się osobę. Dodanie drugiej liny napędowej oraz ślizgowego "zawiesia" w zasadzie stworzyło genialny pomysł, który rozwijany i udoskonalany przetrwał do czasów współczesnych.
Liny były wykorzystywane do transportu ludzi i towarów już ponad 2000 lat temu.

Osobnym rozdziałem w historii lin, są mosty wiszące w Ameryce Południowej, które budowano już w średniowieczu, z wykorzystaniem lin o średnicy dochodzącej aż do 40 centymetrów.

Do wytwarzania sznurów i lin używano rozmaite materiały, z reguły łatwo dostępne i dobierane w zależności od ich przeznaczenia.
Egipcjanie wykorzystywali włókna trzciny i palmy daktylowej, najczęściej jednak stosowane były włókna konopi (pozyskiwane z łodyg rośliny z gatunku Cannabis sativa, najmocniejsze ze wszystkich lin naturalnych), len lub pokrzywy.
Mocne i odporne na wilgoć były liny i sznury z łyka lipowego.
W niektórych regionach świata skręcano sznury z końskiego włosia.
linyW czasach rzymskich stosowano czasem liny splatane z drutu. Świadczy o tym kawałek takiej liny o długości 4,5 metra i obwodzie 2,5 cm spleciony z drutu z brązu, znaleziony w ruinach Pompei.
Obecnie do produkcji lin używany jest także sizal (włókna z liści agawy, bardzo odporne na gnicie), manila (włókna z liści bananowca), bawełna i szczególnie popularne włókna syntetyczne.
Najmocniejsze, ale zarazem najsztywniejsze są liny stalowe.

Po raz pierwszy do transportu towarów w powietrzu zostały użyte liny już w średniowieczu (również na równinach) - tak powstał przodek dzisiejszych kolei linowych, gondolowych i wyciągów różnego rodzaju.
Istotnym problemem technicznym było wówczas stworzenie odpowiednio długich i wytrzymałych lin, ponieważ liny nośne miały istotne ograniczenia, zarówno jeśli chodzi o możliwą długość przepraw, jak i wytrzymałość oraz trwałość.
Znano wówczas i używano również proste dźwigi oraz wyciągi, złożonych z platformy podnoszonej za pomocą lin sunących po krążkach.
Dźwigów takich używano jedynie tylko do wciągania towarów - wyobraź sobie, co by było gdyby taka lina się zerwała, przy transporcie ludzi... Mimo to, możemy śmiało powiedzieć, że współczesna winda powstała właśnie dzięki wynalezieniu liny.

W ostatnich latach liny znalazły nowe zastosowanie w rekreacji. Przy ich pomocy tworzone są coraz bardziej skomplikowane tzw. parki linowe.