Sznurek

Prawdopodobnie 90 tys. lat temu, neandertalczycy potrafili już zrobić sobie sznurek.

sznurek i stare nożyceWskazywały by na to najnowsze znaleziska archeologiczne, ale nie jest to tak do końca pewne, ponieważ tradycyjne sznurki są wykonywane z materiałów organicznych, dlatego zachowują się niezwykle rzadko.

Z drugiej jednak strony, skoro neandertalczycy grzebali swoich zmarłych, potrafili tworzyć ozdoby, umieli wiercić otwory w twardych przecież muszlach i zębach... jest to jakby pośredni dowód na fakt, że potrafili splatać ze sobą włókna. No bo jeśli ktoś potrafił zrobić dziurkę w jakimś przedmiocie, to zapewne musiał później mieć ten przedmiot na co nawlec.

Z pewnością używano sznurka 30 tysięcy lat temu - świadczą o tym znaleziska archeologiczne.
Można też śmiało powiedzieć, że sznurek był przełomowym wynalazkiem, który zapoczątkował tkactwo i produkcję włókienniczą, ale nie tylko.

sznurek łączący okładki książkiSłużył jako knot w lampkach oliwnych, a później w świecach, uplecione z niego liny były używane do wiązania i transportu różnych przedmiotów, do żeglugi... Znalazł zastosowanie w tak wielu innych dziedzinach życia, że nie sposób wszystkie wymienić.
Był pomocny przy wytwarzaniu broni - np. łuku, narzędzi, w hodowli zwierząt, budowaniu szałasów, pułapek, itp.

Pierwsze sznurki robiono z rozmaitych materiałów, z reguły łatwo dostępnych i dobieranych w zależności od ich przeznaczenia - przede wszystkim z lnu oraz konopi (pozyskiwane z łodyg rośliny z gatunku Cannabis sativa, najmocniejsze ze wszystkich lin naturalnych), oraz… pokrzyw. Mocne i odporne na wilgoć były liny i sznury z łyka lipowego.
W niektórych regionach świata skręcano sznury z końskiego włosia.

torebka ze sznurka - makramaCo ciekawe, zasada skręcania sznurów jest taka sama, niezależnie od epoki, kultury i rejonu świata. Kilka skręconych pojedynczych nici zwija się razem - w przeciwną stronę, dzięki czemu siły skręcania równoważą się i sznur się nie rozkręca - podobnie jak lina.

Prawdopodobnie na początku skręcano sznurki z roślin, które przetrwały zimę i dlatego były naturalnie miękkie. Dopiero potem ludzie nauczyli się procesu uzyskiwania włókien, czesania itp.
Dużo później pojawiła się wełna - kolejny ważny surowiec włókienniczy, a w dodatku łatwiejsza w obróbce niż włókna roślinne. Jej użycie pojawiło się wraz z udomowieniem owiec - pod koniec neolitu i na początku epoki brązu.

Obecnie, oprócz wielu codziennych zastosowań, sznurek używany jest też czasem jako materiał do wykonywania ozdób i ozdobnych przedmiotów - przykładem może tutaj być ta damska torebka, wykonana przy pomocy starej sztuki wiązania sznurków - makramy.


Kalendarium:
1974 rok - rozpoczęto produkcję sznurków sizalowych;
1983 rok - rozpoczęto produkcję sznurków polipropylenowych.


Kilka ciekawych przykładów zastosowań sznurka:
 strzałka Używano go jako formy trójwymiarowego zapisu, stosowanej przez Indian prekolumbijskiej Ameryki Południowej oraz w Chinach - tzw. pismo węzełkowe.
 strzałka W Sumerze pociągano za sznurek, czym otwierano zbiornik z płynącą pod sedesem wodą, już 3000 lat p.n.e.
 strzałka W starożytnych Chinach, ze sznurka powstał prawzór telefonu - zabawka, dzięki której rozmawiano na odległość za pomocą dwóch płaskich kubków i naprężonego pomiędzy nimi cienkiego sznurka.