Ksenon

Pierwiastek chemiczny z grupy gazów szlachetnych w układzie okresowym - symbol Xe, łac. xenon.

W lipcu 1898 roku brytyjski chemik i fizyk William Ramsay pracując z Morrisem Traversem, odkrył trzy gazy obojętne: krypton, neon i właśnie ksenon.
Stało się to w czasie, kiedy przeprowadzali destylację kolejnej porcji skroplonego powietrza zbierając 50 frakcji. Pozostałość podali kolejnej destylacji, i w próbce zawierającej frakcje o numerze 56 znaleźli krypton.

Frakcja, to część mieszaniny wyodrębniana w procesie rozdzielania (np. rektyfikacji, destylacji, chromatografii, odwirowywania, rekrystalizacji, wymrażania). Rozdział mieszaniny na frakcje jest możliwy dzięki zróżnicowaniu właściwości fizycznych jej składników.

Podczas ogrzewania aparatury destylacyjnej zebrali jeszcze jedną, 57 porcję gazu, jako pozostałość po frakcjonowanej destylacji skroplonego kryptonu.
Następnego dnia poddali ostatnią frakcję badaniu spektroskopowemu stwierdzając, że linie na widmie nie odpowiadają znanym dotychczas pierwiastkom.

Dla tego pierwiastka Ramsay zaproponował nazwę ksenon pochodzącą od greckiego słowa ξένος (xenos), oznaczającego dziwny, obcy.

Dzisiaj ksenonu używa się w wysoko sprawnych jarzeniówkach (emitujących szczególnie jaskrawe białe światło), lampach błyskowych i żarówkach. Lampy ksenonowe cechuje długi czas bezawaryjnej pracy.
Ponieważ ksenon nie przepuszcza promieni X, jest stosowany w diagnostyce rentgenowskiej.
Ponadto ksenon działa zarówno usypiająco, jak i przeciwbólowo.