Vaucanson Jacques de

Wynalazca francuski (1709 - 1782).

Jacques de VaucansonTen symbol nowoczesnego inżyniera wieku Oświecenia, był synem rękawicznika z Grenoble, wychowankiem jezuitów i nowicjuszem w Zakonie Braci Najmniejszych.

najsłynniejsza konstrukcja Vaucanson'a - kaczkaAle przede wszystkim był konstruktorem automatów. Już jako franciszkanin, skonstruował urządzenie do automatycznego przewracania stron w Ewangelii, oraz postacie aniołów poruszających skrzydłami.

Zbudował również służącego, który podawał obiad podczas wizyty jednego z zakonnych notabli. Nie spotkało się to z aprobatą, konstruktor został nawet oskarżony o szarganie świętości i niewiele brakowało, żeby był to ostatni jego automat - nakazano mu zniszczenie warsztatu i maszyn.

Swój pierwszy dojrzały automat - Flecistę, przedstawił publicznie Akademii Nauk w 1738 roku. Mechaniczny muzyk naturalnej wielkości, potrafił zagrać dwanaście melodii i był ogromnym sukcesem, pomimo, że koszt biletu wstępu był równowartością ówczesnej tygodniówki przeciętnego robotnika.

Flecistę mogło naraz oglądać maksimum dziesięciu zwiedzających, którym działanie automatu osobiście demonstrował konstruktor.

Później skonstruował Gracza na tamburynie.
Jego najsłynniejszą konstrukcją była - Kaczka. Mechaniczny ptak był złożony z ponad tysiąca części, i pojawił się w 1739 roku. Absolutnie nowatorskie było użycie w niej giętkich rurek kauczukowych do "przewodu pokarmowego".
Kaczka potrafiła pływać w wodzie, jeść, wydalać, kwakać i czyścić sobie piórka. Co prawda, wydalanie nie było skutkiem trawienia ziaren przez automat - jak przekonywał konstruktor - ale fałszywe guano z zielonego chleba wprawiło w zachwyt ówczesnych, z królem Ludwikiem XV włącznie.

automaty VaucansonaWszystkie trzy automaty sprzedał w roku 1743 - Flecista i Gracz na tamburynie zostały zniszczone w toku rewolucji francuskiej, natomiast Kaczka trafiła do Niemiec, a później do muzeum w Niżnym Nowogrodzie, gdzie w roku 1879 spłonęła w pożarze.

Wywarł znaczny wpływ na fizykę (w tym głównie mechanikę) i nauki przyrodnicze. Dokonał też wielu innych znaczących wynalazków – m.in. wynalazł łańcuszek z drucianych oczek (łańcuch Vaucansona).

zautomatyzowana maszyna tkackaJest uważany za jednego z ojców nowoczesnego tkactwa. Jego konstrukcje (automaty, programowanie warsztatów tkackich), należą także do historii informatyki.

W roku 1741 rozpoczął pracę jako inspektor francuskiego przemysłu jedwabniczego, który całkowicie zreorganizował, i to w warunkach silnej konkurencji ze strony Anglii i Szkocji.
Udoskonalił sam proces produkcyjny, a także usprawnił używane maszyny.

Używał kart dziurkowanych M. Falcona do automatyzacji produkcji; zastąpił je później specjalnie przygotowanym walcem metalowym, którego użycie umożliwiło cykliczne wykonywanie pewnych operacji.

W roku 1746 został członkiem Francuskiej Akademii Nauk. Był nazywany przez Woltera nowym Prometeuszem.

Zobacz grającego flecistę: