Jeden z najpospolitszych pierwiastków chemicznych - Mg z łacińskiego magnesium.
Nazwa tego makroelementu pochodzi najprawdopodobniej od słowa Magnesia, czyli nazwy miasta w Azji Mniejszej - obecnie jest to miasto w Turcji o nazwie Manisa.
Pierwiastek występuje w skorupie ziemskiej głównie pod postacią minerałów.
Można go otrzymać poprzez redukcję tlenku magnezu, lub metodami elektrochemicznymi.
Ma postać srebrzystobiałego metalu, który staje się kowalny w wysokiej temperaturze, dość łatwo utlenia się na powietrzu, ale podobnie jak w przypadku glinu, proces korozji jest hamowany przez pasywację. Pali się jaskrawym płomieniem.
Nowoczesna historia magnezu rozpoczęła się na początku XVII wieku, gdy w angielskiej miejscowości Epsom odkryto źródła wody o gorzkim smaku. Zwierzęta nie chciały jej pić, ale okazało się, że zdawała się leczyć zadrapania i wysypki. Woda stała się popularna, a pozyskiwanej z niej soli nadano nazwę soli gorzkiej i używano jako środka przeczyszczającego - do dziś zresztą jest stosowana.
Z niej wydzielono następnie tlenek magnezu, znany pod nazwą magnezji białej.
Po raz pierwszy magnez został uznany za pierwiastek (po wieloletnich badaniach) przez szkockiego chemika Josepha Blacka w roku 1755.
W formie czystej, po raz pierwszy ujrzał próbkę nowego pierwiastka brytyjski chemik Humphry Davy w roku 1808, on jednocześnie nadał mu łacińską nazwę. Wyodrębnił wówczas magnez w trakcie elektrolizy, czyli rozkładania magnezji za pomocą prądu elektrycznego.
Polską nazwę magnez zaproponował wybitny chemik, twórca polskiego nazewnictwa chemicznego, Filip Neriusz Walter.
Produkcję tego minerału na skalę przemysłową rozpoczęto w roku 1857, we Francji.
Stopy magnezu są wykorzystywane w przemyśle lotniczym i kosmicznym, tam gdzie stopy tytanu i glinu są za ciężkie, a poza tym stopy magnezu z litem mają jedną z najniższych gęstości i korzystny stosunek wytrzymałości mechanicznej do masy.
Ze stopów magnezowych wykonuje się obudowy niektórych urządzeń elektronicznych i precyzyjnych, np. obudowy notebooków, kamer filmowych i video oraz aparatów fotograficznych.
Wykorzystując jego właściwości, magnez w postaci metalicznej stosowano w lotniczych bombach zapalających, wypełnianych grubymi płytkami tego metalu. Zwiększało to intensywność spalania.
Warto także przypomnieć, że dzięki magnezowi istnieje życie na Ziemi (przynajmniej w takiej formie, w jakiej je znamy). Organizmy żywe wykorzystały jego własności i użyły do tworzenia wielu związków, z których najważniejszym jest chlorofil.
By nasze procesy życiowe przebiegały prawidłowo, magnez jest dla nas po prostu niezbędny. Stabilizuje funkcje układu nerwowego i usprawnia pracę szarych komórek. Biorąc udział w przemianie węglowodanów, białek oraz tłuszczów, warunkuje dostawę energii do tkanek i komórek organizmu, zwłaszcza do wrażliwych na jej niedobór komórek nerwowych mózgu. Zmniejsza też ich nadpobudliwość, działając na organizm uspokajająco. Poprawia pamięć i myślenie.
Jest odpowiedzialny za sprawne działanie układu naczyniowo-sercowego.
Głównym źródłem magnezu są produkty zbożowe, zwłaszcza kasza gryczana. Jest go dużo w warzywach strączkowych, orzechach, owocach morza, kakao i czekoladzie. Sporo magnezu zawierają kasze jęczmienne, ciemne pieczywo, groszek, szpinak, ryby, żółte sery i banany. Dobrym źródłem magnezu mogą być również wody mineralne, zwłaszcza wysoko zmineralizowane, i "twarda" woda pitna.