Gra losowa, w której uczestnicy nabywają numerowane bilety, czyli losy.
O tym kto wygra, decyduje ciągnięcie losów, czyli losowanie.
Prawdopodobnie pierwsza odnotowana loteria publiczna miała miejsce za panowania Cezara Oktawiana Augusta, a jej celem były naprawy miejskie w Rzymie.
Pierwsza odnotowana loteria z nagrodami pieniężnymi odbyła się w 1466 roku w Brugii, na terenie dzisiejszej Belgii, w celu zapewnienia pomocy ubogim.
W roku 1569, w Londynie, odbyło się losowanie nagród pierwszej loterii państwowej. Została ona przeprowadzona na podstawie proklamacji królowej Elżbiety I, a chodziło o pozyskanie środków na remont portów, fortyfikacji i innych zakładów użyteczności publicznej. 
Przygotowano aż 400 tysięcy losów po 10 szylingów każdy, choć można je było również rozdzielać na mniejsze "dla wygody klas uboższych".
Główna nagroda wynosiła 5 tysięcy funtów, z czego 3 tysiące wypłacono gotówką, 700 w zastawie stołowej, a resztę w "dywanach dobrych do zawieszania, w innych okryciach i w rozmaitych porządnych materiałach z lnu".
Wszystkie nagrody wystawiono na pokaz w lokalu pana Dericke'a, złotnika królowej.
W późniejszych latach loteriami państwowymi zajmował się Bank Anglii "w celu gromadzenia pieniędzy na dobre cele", a także umożliwienia Wielkiej Brytanii prowadzenia wojny. Do pierwszych angielskich loterii państwowych należały: Million Lottery (1694) i Malt Lottery (1697). Co ciekawe, ustawa z 1698 roku stanowiła, że generalnie loterie w Anglii są z założenia nielegalne, chyba że zostały wyraźnie upoważnione ustawą.
We wczesnej historii Ameryki loterie zajmowały ważne miejsce, w tym istotną rolę w finansowaniu różnych publicznych inwestycji, takich jak brukowanie ulic, budowa nabrzeży, a nawet budowa kościołów.
Pierwsza taka loteria, zorganizowana w 1612 roku, przyniosła 29 000 funtów dla Virginia Company (Kompania Wirginijska) angielskiej spółki akcyjnej założonej przez króla Jakuba I w 1606 roku, w celu utworzenia kolonii w Ameryce Północnej.
Organizowane w XVIII wieku loterie służyły do finansowania budowy budynków na Harvardzie i Yale.
Zdarzało się, że w organizowanie loterii angażowali się prezydenci USA - George Washington, Benjamin Franklin oraz Thomas Jefferson.
Obecnie miejscem sprzedaży losów jest kolektura, a każda loteria pieniężna polega na tym, że pula przeznaczona do wygrania, jest częścią sumy wpłat za losy.
