Wiatrak

Budowla wyposażona w skrzydła poruszane siłą wiatru, które napędzają urządzenia.

tradycyjny wiatrakZachowana w pismach Herona z Aleksandrii (I wiek n.e.) wzmianka o wiatraku napędzającym organy wodne jest, być może, dodatkiem średniowiecznego kopisty, bowiem, jak się wydaje, wiatrak nie był znany w starożytności.

Wedle niezbyt pewnego przekazu, Pers Abu Lulua miał zbudować młyn poruszany wiatrem za panowania kalifa Omara I.

Na pewno zaś, wiatraki o pionowej osi obrotu, które wyglądem przypominają drzwi obrotowe, były w użyciu w Seistanie (Iran) w pierwszej połowie X wieku.

wiatrak o pionowej osi obrotuStosowano je do pompowania wody, z czasem, również do mielenia ziarna.

W XII wieku pojawiła się europejska wersja wiatraka o poziomej osi obrotu.
Pierwsze takie wiatraki pojawiły się we Francji na początku XII wieku - dowodem tego jest bulla papieska z 1105 roku, na mocy której Kościół udziela zgody na budowę wiatraków w diecezjach francuskich Évreux, Coutances i Bayeux.


Niemieccy uczestnicy trzeciej wyprawy krzyżowej już w 1192 roku, zbudowali wiatrak europejskiego typu w Syrii.

 holenderskie wiatrakiOd XIII wieku wiatraki upowszechniły się w Europie (w 1271 roku znane były na Pomorzu).

Wczesny wiatrak był budką, którą obracano wokół centralnie usytuowanego słupa, by wystawić skrzydła na wiatr. W końcu XIV wieku pojawił się wiatrak wieżyczkowy (holenderski) z obracalną tylko górną częścią, na której zawieszone były skrzydła.

W niektórych krajach śródziemnomorskich (np. w Grecji) skrzydła wiatraka wyposażano w płócienne żagle, które refowano lub rozwijano. Wiatraków w Europie używano początkowo niemal wyłącznie do napędu młynów zbożowych, jedynie w Holandii zaczęto z czasem stosować wiatraki do pompowania wody (od 1344 roku), napędu tartaków i wytłaczarni oleju.

wiatrak do wytwarzania energii elektrycznejW XVIII wieku w Anglii wyposażono wiatraki w urządzenia automatycznie nastawiające optymalnie skrzydła w stosunku do kierunku wiatru, oraz samoczynnie regulujące powierzchnię skrzydeł w zależności od siły wiatru.

Obecnie stosuje się silniki wiatrowe głównie do pompowania wody i wytwarzania energii elektrycznej na niewielką skalę.
660 kilowatów mocy ma wiatrak o wysokości około 60 metrów i rozpiętości skrzydeł około 44 metrów. Tyle energii wystarcza do zaspokojenia potrzeb 300 - 400 gospodarstw domowych. W Danii działa około 4000 wiatraków. Energia produkowana przez nie wystarcza na zaspokojenie około 10 procent potrzeb energetycznych kraju.