Chiński Wielki Mur - (Wanli Changcheng) był wielokrotnie przedłużany i przebudowywany.
Pierwsze odcinki prawdopodobnie powstały około 770 roku p.n.e.
Pomysłodawcą stworzenia muru jako jednej całości, był pierwszy władca zjednoczonych Chin - okrutny despota, założyciel dynastii Cin: Szy Huang-ti (Qin Shi Huang), nazywany czasem Pierwszym Cesarzem.
Mur miał chronić Chiny przed wojowniczymi koczownikami z równin mongolskich, i miał połączyć w jedną całość umocnienia, które lokalne państwa położone na północnych krańcach Chin budowały dla zabezpieczenia się przed nękającymi je najazdami mongolskich nomadów. Miał być również dowodem potęgi cesarza.
Całością operacji kierował generał Mung Tien. Akcja rozpoczęła się w 215 roku p.n.e. i pierwszą czynnością było założenie wzdłuż całej wytyczonej trasy Muru gospodarstw rolnych, w celu zapewnienia aprowizacji budowniczych, których spędzano zewsząd setkami tysięcy. Szacuje się, że przy budowie Wielkiego Muru mozoliło się około 300 tysięcy ludzi.
Łączna długość Wielkiego Muru wynosiła ponad 4 tysiące kilometrów, niemal na całej długości miał około 9 metrów wysokości, przeszło 7 metrów grubości u podstawy i ponad 4 metry u wierzchołka. Rdzeń muru był przeważnie z ubitej ziemi, zewnętrzne zaś warstwy z kamiennych bloków, lub cegieł układanych na zaprawie.
Budowla była wykonywana nadzwyczaj starannie, ponieważ cesarz rozkazał ścinać w trybie doraźnym murarzy, którzy pozostawią między kamieniami szczelinę na tyle szeroką, aby w nią wetknąć gwóźdź.
Ponad drogą wiodącą ma szczycie Muru, w odległości około 250 metrów od siebie, rozmieszczone były strażnice - łącznie było około 25 tysięcy takich wież na samym Murze. Przedpole Muru na szerokości około 200 metrów opatrzone było potrójną linią rowów, i innymi przeszkodami. Bram w Murze było niewiele i były dobrze strzeżone.
Wydawało by się, że tak ogromna budowla nie spełni swojego zadania - nie można przecież utrzymać na całej jego długości dostatecznej liczby żołnierzy dla odparcia ataku nomadów, którzy miejsce ataku mogli wybrać dowolnie. Niby tak, ale nie do końca - jeśli nawet jakaś grupa przedarłaby się przez Mur, to bez koni (których nie daliby rady przez Mur przeprowadzić), wiele traciła ze swej siły bojowej. Zmniejszyła się również groźba zaskoczenia - stąd w ciągu następnych stuleci główne kierunki natarcia Mongołów uległy zmianie.
Zachodnia część Wielkiego Muru jest dzisiaj w ruinie, jednak wschodnie jego partie zachowały się w dobrym stanie. Przebiega od miejscowości Shanhaiguan (nad Zat. Liaotuńską) na wschód, do Jiayuguan (w górach Qilian Shan) na zachód. Ma około 2400 km długości, 4 - 16 metrów wysokości, 4 - 8 m szerokości.
Wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury i Przyrody UNESCO, zachował w znacznym stopniu wygląd z XVI wieku.
Jest to jedyna budowla zbudowana przez człowieka, którą widać z Kosmosu.
Ciekawostka:
Badania archeologiczne, przeprowadzone niedawno przez Państwową Administrację Dziedzictwa Kulturowego w Chinach, ujawniły, że ta starożytna struktura obronna ma - nie jak do tej pory sądzono 8,8 tysiąca kilometrów długości, ale aż 21 tysięcy! Archeolodzy zidentyfikowali prawie 44 tysiące miejsc wchodzących w skład muru (który nosi również nazwę "Mur Długi 10000 Li"), które włączono do zasobów dziedzictwa kulturowego, w tym m.in. fortece obronne.