Suchy lód

Zestalony dwutlenek węgla stosowany w chłodnictwie, jako składnik mieszanin oziębiających.

Jest wytwarzany przez uwalnianie ciekłego dwutlenku węgla pod ciśnieniem do komór rozprężnych. W miarę tego, uwalniany ciekły dwutlenek węgla zamienia się w gaz, a temperatura spada. Około połowa ciekłego dwutlenku węgla staje się płatkami "suchego lodu", które są następnie ściskane w formie dużych bloków.

W warunkach normalnych suchy lód nie topi się, lecz sublimuje.

Po raz pierwszy suchy lód otrzymał francuski chemik Charles Thilorier w 1834 roku, kiedy otworzył metalowy pojemnik z ciekłym dwutlenkiem węgla. Większa część gazu odparowała, ale na dnie pozostała niezwykle zimna bryła o temperaturze około -78,5° Celsjusza. Thilorier doszedł do wniosku, że gdy czysty dwutlenek węgla przechodzi z cieczy w gaz, to spada temperatura w której dochodzi do zmiany stanu skupienia co sprawia, że część gazu w zbiorniku zamarza.
Ta stała pozostałość to tzw. suchy lód.

Okazało się przy tym, że suchy lód wychładza przedmioty do niższej temperatury niż lód tradycyjny, a kiedy nie jest już potrzebny wystawia się go na zewnątrz, żeby znowu przekształcił się w gaz i uciekł do atmosfery. Nie zostawia przy tym żadnych śladów, jest najczystszym i najprzyjaźniejszym dla otoczenia chłodziwem na świecie.

Przez następne 60 lat obserwowano to zjawisko w uczelnianych laboratoriach, jednak nie wzbudzało ono większego zainteresowania.
W roku 1897 patent na produkcję suchego lodu otrzymał Anglik, Herbert Samuel Elworthy, lekarz w armii brytyjskiej Medical Corps. Pierwsze komercyjne wykorzystanie suchego lodu miało miejsce w Stanach Zjednoczonych, w 1925 roku przy produkcji gaśnic.

Pierwszą firmą, która wprowadziła suchy lód na rynek w Stanach Zjednoczonych, była Perst Air Devices - w 1925 roku powstała fabryka produkująca suchy lód dla linii kolejowych, do chłodzenia wagonów kolejowych.

Obecnie suchy lód jest wykorzystywany do przechowywania żywności oraz transportu materiałów medycznych, które muszą być zamrożone. Trzeba się z nim jednak obchodzić ostrożnie - jest bardzo zimny, co może spowodować odmrożenia w kontakcie z odkrytym ciałem.

Jako, że jest to dwutlenek węgla, który kiedy przechodzi ze stanu stałego w gaz wypiera z powietrza tlen, to trzeba stosować go jedynie w dobrze wentylowanych pomieszczeniach, albo na świeżym powietrzu.

Trzeba też pamiętać o tym, żeby nigdy nie umieszczać go w hermetycznych pojemnikach - kiedy suchy lód przejdzie w gaz, łatwo może taki pojemnik rozsadzić.


Ciekawostka:

  Duże bloki suchego lodu służą do tworzenia mgły na planach filmowych.