Lokomotywa elektryczna

Lokomotywa, napędzana za pomocą silników elektrycznych.

lokomotywa SiemensaSilniki były zasilane z sieci trakcyjnej prądem stałym, lub zmiennym.

Na wystawie w Berlinie w roku 1879, niemiecki wynalazca i konstruktor w dziedzinie elektrotechniki Werner von Siemens przygotował dla zwiedzających lokomotywkę elektryczną o mocy 3 KM, która ciągnęła kilka wagoników z gośćmi na trasie 300 metrów.

Już w roku 1880, francuskie przedsiębiorstwo pralnicze zaczęło używać pociągów elektrycznych do zbierania sztuk płótna z łąk, gdzie były rozkładane w celu wybielenia (pociąg parowy rozsiewał sadze).

W 1881 roku zaczęły kursować w Berlinie tramwaje elektryczne, natomiast w roku 1890 otwarto w Londynie metro o trakcji elektrycznej, a więc pierwsze w historii metro bez uciążliwego dymu i sadzy.

Po kilku latach, w roku 1895, przez 4 kilometrowy tunel koło Baltimore, pociągi przeprowadzano za pomocą elektrowozów. Był to pierwszy przypadek użycia ich na liniach głównych w USA. Nowa trakcja rozwijała się najpierw na liniach podmiejskich i ulicznych.

W latach 1904 - 1906 w głównych krajach Europy były już pierwsze zelektryfikowane trasy. Intensywną elektryfikację rozpoczyna około roku 1920 Szwajcaria, za nią w latach dwudziestych Szwecja, Niemcy i Austria. Zjawisko to staje się jednak powszechne dopiero po II wojnie światowej.

elektrowóz Trenta z 1912 rokuJeśli chodzi o doprowadzenie prądu do lokomotywy, to początkowo, gdy był on tylko stały, pobierano go z trzeciej szyny, ułożonej na izolatorach porcelanowych w środku toru, lub z boku. Już pod koniec XIX wieku, w USA pojawił się odbiornik nożycowy tzw. pantograf (system drążków zakończony ślizgaczem) na dachu lokomotywy, choć jeszcze przez pewien czas przewód napowietrzny nie był z drutu, lecz w postaci korytka ze stali dobrze przewodzącej prąd.

Na początku XX wieku w niektórych krajach zastosowano prąd zmienny trójfazowy, który wymagał trzech przewodów napowietrznych (zakładano je jeden nad drugim, po jednej stronie toru). Było to kłopotliwe i dlatego np. w Niemczech w roku 1908 zdecydowano się definitywnie na prąd jednofazowy, wymagający - tak jak prąd stały - tylko jednego przewodu napowietrznego. W kilku innych krajach (m.in. w Polsce) nadal używany był prąd stały.

Pierwszy w Polsce pociąg zasilany energią elektryczną uruchomiono w 1927 roku, na linii Elektrycznej Kolei Dojazdowej z Warszawy do Grodziska Mazowieckiego, a pierwszy na linii PKP w 1936 roku (Otwock - Warszawa - Pruszków).