Przyrząd służący m.in. do oznaczania położenia gwiazd i stosowany kiedyś w nawigacji morskiej.
Miał kształt ćwiartki okręgu z naniesioną podziałką kątową, po której przesuwał się przeziernik.
Znany był już w starożytnej Grecji.
W roku 1420, mongolski władca Uług-Bej nakazał wybudować w Samarkandzie obserwatorium astronomiczne, którego murowany kwadrant miał promień aż 40,10 metra.
Z kwadrantu korzystał Tycho Brahe, oraz Heweliusz, który w roku 1641 zbudował na poddaszu swej kamienicy pierwsze obserwatorium nazywając je "Stellaeburgum", czyli Gwiazdogród, gdzie zamontował własnoręcznie wykonany sekstant oraz właśnie kwadrant.
Prosty kwadrant używany był w żegludze równolegle z laską Jakuba aż do końca XVI wieku.
To pewnie dzięki umiejętności mierzenia wysokości kątowej Gwiazdy Polarnej na sferze niebieskiej za pomocą kwadrantu, Portugalczycy osiągali niegdyś sukcesy w odkrywaniu nowych krain - w roku 1474 dopłynęli nawet do Grenlandii.
Podczas żeglugi w kierunku północnym Gwiazda Polarna znajdowała się coraz wyżej na niebie. Żeglarze płynęli tak długo na północ, aż wysokość Gwiazdy Polarnej nad horyzontem osiągnęła 38°, następnie trzeba było skręcić na wschód i (prędzej czy później), wpływało się do portu w Lizbonie (którego szerokość geograficzna jest właśnie taka).
Niektóre wczesne kwadranty zamiast podziałki w stopniach miały nawet zaznaczone szerokości geograficzne ważnych portów. W późniejszym okresie ten przyrząd nawigacyjny został zastąpiony przez sekstans, ale (mimo to) kwadrant bywał stosowany jeszcze nawet w XVII wieku.
Kwadrant można stosować m.in. w artylerii do pomiaru kątów podniesienia lufy i sprawdzenia dokładności wskazań celownika działa.