Pierwiastek chemiczny, którego nazwa pochodzi od greckiego słowa – ἰοειδής (ioeidēs), co oznacza fioletowy.
Taką nazwę zaproponował francuski chemik i fizyk Joseph Louis Gay-Lussac.
Historia odkrycia jodu w roku 1812, związana jest z zapotrzebowaniem na proch strzelniczy w czasach wojen napoleońskich. Został on odkryty przez francuskiego chemika Bernarda Courtois - przedsiębiorcę zajmującego się między innymi produkcją saletry i potażu (węglanu potasu).
Odkrycie to zostało później potwierdzone przez chemików: Charles’a Desormes’a i Nicholasa Clémenta.
Obecnie jest określany symbolem I, dawniej zapisywany był jako J.
Jod jest jednym z wielu pierwiastków śladowych, niezbędnych dla naszego organizmu - ma podstawowe znaczenie dla syntezy hormonów tarczycy, a także dla zachowania jej prawidłowej czynności i budowy.
To pierwiastek występujący w temperaturze pokojowej w postaci stałej i przyjmujący barwę fioletowo-czarnych kryształów. Jest niemetalem, należącym do grupy fluorowców i wykazuje dużą reaktywność chemiczną. Po podgrzaniu ciemnofioletowych kryształków jodu, pierwiastek ulega sublimacji - czyli przemianie z ciała stałego w fazę gazową: kryształki zamieniają się w fioletowy gaz.
Ilość jodu w całym organizmie człowieka wynosi od 20 do 50 mg, z czego około 75% zmagazynowane jest właśnie w tarczycy. Dobowe zapotrzebowanie na jod dla człowieka dorosłego, wynosi 150-300 mikrogramów.
Długotrwały niedobór jodu, może prowadzić do zaburzeń pracy tarczycy, w tym wola (powiększanie tarczycy), niedoczynności tarczycy, a także problemów neurologicznych i rozwojowych.
Niedobór jodu może wpłynąć m.in. na rozwój i funkcjonowanie mózgu, układu nerwowego i kostnego; jod reguluje procesy wzrostu, oraz dojrzewania komórek.
Pierwszym surowcem do przemysłowej produkcji jodu były wodorosty, w roku 1852 rozpoczęto produkcję jodu z solanek głębinowych. Od roku 1868 w Chile zaczęto uzyskiwać jod z saletry chilijskiej.