Tworzywa, których głównym składnikiem są związki wielocząsteczkowe.
Historia tych nie występujących w przyrodzie tworzyw zaczęła się w 1862 roku.
Na zorganizowanej wtedy w Londynie wystawie, Anglik Alexander Parkes z Birmingham, pokazał przedmioty codziennego użytku zrobione z nie znanego dotychczas materiału.
Materiał ten, nazwany parkesiną, wynalazca otrzymywał przez połączenie nitrocelulozy, kamfory i alkoholu.
Produkcja parkesiny była kosztowna, rozpoczęto ją jednak w 1866 roku w londyńskiej firmie Parkesine.
Pierwszym udanym i stosunkowo tanim tworzywem sztucznym (podobnym do parkesiny), okazał się wynalazek opatentowany 15 czerwca 1869 roku przez Johna W. Hyatta z Albany w stanie Nowy Jork, pod nazwą celuloid, powstały przez połączenie nitrocelulozy z kamforą.
Angielski wynalazca mówił o swoim produkcie następująco: "To piękne tworzywo do wyrobu medalionów, tac, naczyń kuchennych, guzików, grzebieni itp".
Pierwszym syntetycznym tworzywem sztucznym, to znaczy takim, w którym związki wielkocząsteczkowe są również wytworzone sztucznie, a nie czerpane z surowców naturalnych, był bakelit.
Wynalazł go i opatentował w 1907 roku, belgijski chemik Leo H. Baekeland, którego nazwisko zostało upamiętnione w nazwie tworzywa (był proszkiem, który zestalał się po podgrzaniu i sprasowaniu).
Nie przewodził ciepła i prądu elektrycznego, więc stał się dobrym materiałem w urządzeniach elektrycznych.
Produkcję innych powszechnie dzisiaj używanych tworzyw sztucznych rozpoczęto:
polistyrenu w 1930 roku,
polichlorku winylu (PCW) w 1931 roku,
polietylenu w 1939 roku,
teflonu w 1946 roku,
żywic epoksydowych w 1950 roku.
Odrębną grupę stanowią sztuczne włókna. Pierwszym z nich był sztuczny jedwab kolodionowy otrzymany w 1884 roku przez Francuza Hilaire Chardonneta. Jednak lepszy okazał się jedwab wiskozowy. Wynaleźli go w 1894 roku chemicy Charles F. Cross i Edward J. Bevan.
Najstarszymi włóknami syntetycznymi są poliamidy. Włókna poliamidowe otrzymał w skali laboratoryjnej amerykański chemik Wallace H. Carothers. Obok poliamidowych wytwarzane są obecnie włókna: poliuretanowe, poliakrylonitrylowe, poliestrowe, propylenowe.
Nie ma chyba dzisiaj dziedziny życia, w której tworzywa sztuczne by się nie pojawiły i zadomowiły. Ostatnio coraz skuteczniej zaczęły zastępować tradycyjne pieniądze - w postaci karty kredytowej.
W pewnym momencie tworzywa sztuczne stały się ogólnoświatowym problemem - plastiku zaczęło być za dużo! Odpady zaczęły zagrażać środowisku naturalnemu. Problem rozwiązał kanadyjski chemik, dr James Guiller, wymyślając w 1971 roku plastik ulegający biodegradacji pod wpływem światła słonecznego.
Oczywiście nie od razu.
Pierwszym praktycznie stosowanym i w pełni "rozkładającym się" tworzywem sztucznym był biopal, wyprodukowany w ICI w Billingham w Cleveland. Jego składnikiem stały się bakterie żyjące w glebie.
W 1993 roku japońska korporacja Kai wypuściła na rynek nożyk do golenia, który całkowicie rozkłada się na wodę i dwutlenek węgla w ciągu dwóch lat od chwili zakopania go w ziemi, lub zatopienia w oceanie.
Trudno w zasadzie powiedzieć, jak długo rozkłada się tradycyjny plastik - z pewnością ponad 100 lat.
Smutny rekord:
W ciągu roku, na świecie ginie z powodu plastiku znajdującego się w morzach i oceanach ponad milion morskich ssaków. Trudno się zresztą temu dziwić - w ciągu 65 lat wyprodukowano na świecie aż 10 miliardów ton plastiku!