Z łac. turbo - burza, to silnik przepływowy działający dzięki energii przepływu cieczy.
Do nadania ruchu obrotowego wirnikowi turbiny, wykorzystywana jest bezpośrednio energia kinetyczna lub potencjalna przepływającego płynu.
Najprostszą turbiną jest koło wodne (koło można zanurzyć w płynącej wodzie lub skierować na nie strumień wody z góry), lub wiatrak.
Pierwowzorem turbiny parowej była bania Herona.
Turbina parowa to taka turbina, w której czynnikiem napędzającym jest para wodna.
Już na początku XVII wieku powstał rysunek czegoś, co przypominało koło wodne, ale obracało się pod działaniem strumienia pary wylatującej z rurki. Pomysł ten wykorzystał w roku 1883 szwedzki inżynier Gustaw de Laval - opracowując turbinę małej mocy ze specjalnie obmyślonym kształtem dyszy gwarantującym dużą prędkość wylotową pary.
W turbinie tego typu następuje zamiana energii cieplnej pary wodnej (zwykle z kotła parowego lub wytwornicy pary) na energię kinetyczną, a następnie energia ta jest zamieniana na energię ruchu obrotowego.
W zależności od zasady działania, dzielimy turbiny na:
akcyjne,
reakcyjne.
W roku 1884 angielski inżynier Charles Parsons zrewolucjonizował wytwarzanie energii elektrycznej przez wynalezienie turbiny parowej. Zbudował wielostopniową osiową reakcyjną turbinę parową i zastosował ją do napędu statku.
Pracując z dużą prędkością, wykazała, że ruch obrotowy można uzyskać dzięki parze pod ciśnieniem, bez użycia tłoka.
Turbina parowa szybko wyparła maszynę parową stosowaną w generatorach prądu elektrycznego, aby później ustąpić miejsca turbinie gazowej.
Podstawowym elementem turbiny, są łopatki przymocowane do piasty koła. Do wad turbin zaliczają się spore wymogi co do technologii wykonania - do produkcji łopatek używa się wysokiej klasy materiałów. Ważna jest także precyzja konstrukcji, co ma istotne znaczenie przy dużych prędkościach obrotowych. Przepływająca pomiędzy łopatkami ciecz działa na nie siłą i wprawia je w ruch obrotowy. Wraz z turbiną obraca się wał, który może napędzać inne urządzenia.
Turbina używana jest powszechnie w elektrowniach cieplnych (np. węglowych) do napędu prądnic, na statkach i okrętach do napędu pędników (śruba okrętowa, koło łopatkowe) bądź innych urządzeń. Na statkach (np. na Titanicu) często stosowana była łącznie z maszyną parową, jako stopień niskiego ciśnienia.
Para odlotowa zza turbiny, może być wykorzystywana w elektrociepłowniach do podgrzewania wody użytkowej, lub w innych zakładach do celów przemysłowych.
W porównaniu do innych silników, turbina posiada dużą moc przy stosunkowo niewielkiej masie i rozmiarach.