Film animowany

Film, gdzie ujęcia są realizowane metodą zdjęć rejestrujących pojedyncze kadry z fazami akcji filmu.

Istnieje kilka rodzajów filmu animowanego. Najbardziej rozpowszechniona jest tzw. kreskówka.

Oprócz tego istnieją również techniki lalkowe, wycinankowe, 3D (komputerowe), oraz kolaże, czyli formy mieszane.

Historia filmu animowanego rozpoczęła się wraz z wynalezieniem przez Niemca Oskara Messtera techniki poklatkowej. W roku 1897 sfilmował on rozkwitający i więdnący kwiat.

W roku 1898, w nowojorskiej wytwórni Vitagraph Co. amerykański reżyser i producent filmowy Albert E. Smith zastosował technikę Messtera i nakręcił pierwszy film animowany "The Humpty Dumpty Circus", używając figurek cyrkowców i zwierząt pożyczonych od swojej córki.

Pierwszym filmem rysunkowym zapisanym ma taśmie filmowej, był: "Humorous Phases of Funny Faces" Jamesa Stuarta Blacktona (również z Vitagraph) z kwietnia 1906 roku. Autor w trzyminutowym filmiku pokazał kilka prostych scenek: psa skaczącego przez obręcz, mężczyznę palącego cygaro i puszczającego kłęby dymu na przewracającą oczami kobietę.

Dwa lata później Francuz Emile Cohl nakręcił dwuminutowy film "Fantasmagorie" - była to pierwsza kreskówka fabularna. W roku 1910 Polak, Władysław Starewicz nakręcił w Kownie "Piękną Lukanidę" - film lalkowy, którego premiera miała miejsce dwa lata później.

12 czerwca 1913 roku oficjalnie pokazano pierwszy film rysunkowy. Fabuła była prosta: pies jadł kiełbasę tak długo, aż pękł.

W latach 20-tych XX wieku, film animowany był wykorzystywany przez sztukę awangardową. Przykładem może być Salvador Dali - autor fabularnego "Psa andaluzyjskiego".

Jednym z bardziej popularnych "aktorów" filmów kreskowych jest Myszka Miki. Prawdziwym jej twórcą jest - nie jak sądzisz - Walt Disney, lecz jego wspólnik Ub (Ubbe) Iwerks. Nieśmiertelna postać najsłynniejszego bohatera kreskówek, została naszkicowana po raz pierwszy w lutym 1928 roku - pierwszym filmem z tym sympatycznym gryzoniem był film "Plane Crazy".
Oficjalne narodziny Myszki Miki odbyły się 20 września 1928 - pokazano wówczas kreskówkę pt. "Willi z parowca", jego premiera miała miejsce 18 listopada 1928 - pierwszy wielki sukces Disneya i pierwszy film rysunkowy z głosem.
Walt Disney pisał scenariusze filmów z Mikim i przez siedem lat podkładał jego głos. Zorganizował w Hollywood całą wytwórnię produkującą filmy rysunkowe.
Jego studio doprowadziło do wzrostu popularności filmów animowanych, które na stałe weszły do kultury masowej. Oprócz znakomitych pełnometrażowych filmów kinowych, produkował krótkometrażowe serie z Myszką Miki, Kaczorem Donaldem, który pojawił się po raz pierwszy w roku 1934, psem Pluto, Goofym itp.

Pierwszy animowany film pełnometrażowy pojawił się na ekranach w 1938 roku. Trzy lata pracy i 2 miliony rysunków dało w efekcie film "Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków" Walta Disneya.

Pod koniec lat 30-tych, konkurentem Disneya stało się studio animacji wytwórni Metro-Goldwyn-Mayer, gdzie powstało wiele nowych kreskówek. W roku 1940 William Hanna i Joseph Barbera wykreowali nowych bohaterów - Toma i Jerry'ego. W sumie, w trakcie trzydziestu lat, powstało 161 odcinków przygód kota i myszy - aż siedem z nich zostało nagrodzonych najbardziej prestiżową nagrodą - Oscarem. 

Założona przez obu w 1957 roku wytwórnia Hanna-Barbera wyprodukowała wiele słynnych kreskówek telewizyjnych - z psem Huckleberry, misiem Yogi, myszami Pixie i Dixie i kotem Panem Jinksem, Flintstonami, Jetsonami, Scooby Doo itd. Później (na przełomie XX i XXI wieku) powstało jeszcze sześć pełnometrażowych filmów z Tomem i Jerrym - niestety, już bez udziału obu twórców tych sympatycznych postaci.

Trzeba w tym miejscu wspomnieć o o jeszcze jednej "fabryce" kreskówek - wytwórni Warner Bros Animation otwartej w 1933 roku. Dzięki niej poznaliśmy takich bohaterów jak Królik Bugs, Kaczor Daffy, Kot Sylwester i Tweety czy Kojot Geniusz i Struś Pędziwiatr. Oddział został zamknięty na 10 lat w roku 1969. Od powtórnego otwarcia działa do dziś.

Technika komputerowa zawitała również w filmie animowanym, i sprawiła, że pojawiły się przed nim nowe możliwości.

Pierwszym z filmów pełnometrażowych, stworzonym w całości przez wytwórnię Pixar przy użyciu komputera, był "Toy Story" z roku 1996.
W roku 2001 pojawił się fantastyczny film "Shrek" z wytwórni Dreamworks, a po nim następne, które dzięki możliwościom jakie daje animacja komputerowa osiągały sukcesy niejednokrotnie większe od filmów kręconych z żywymi aktorami. I tak "Shrek 2" przyniósł 930 milionów dolarów zysku, "Gdzie jest Nemo" - 870 mln dolarów, a "Król Lew" - 780 mln dolarów.

W Polsce historia filmu animowanego datuje się od roku 1947, kiedy to w Studiu Filmów Kukiełkowych (później Se-Ma-For) Zenon Wasilewski nakręcił film "Za króla Krakusa". Równolegle powstało Studio Filmów Rysunkowych w Katowicach, które później zostało przeniesione do Bielska-Białej.
Tam właśnie zrealizowano w roku 1963 pierwszy film o przygodach Bolka i Lolka - w sumie zrealizowano ponad dwieście filmów z tymi sympatycznymi postaciami. Po nich pojawili się inni: Miś Colargol, kot Filemon, Zaczarowany ołówek, oraz najsłynniejszy chyba (zna go z miliard osób na całym świecie) - Miś Uszatek.

W roku 2007 firma Se-Ma-For, otrzymała Oscara za realizację filmu lalkowego "Piotruś i wilk". Niestety produkcje filmów tego typu są niezwykle kosztowne - od 20 do 50 tysięcy złotych za jedną minutę, stąd zapewne tam mało filmów realizowanych przez rodzimą produkcję.