Ceramika powstaje z mokrej gliny, którą się kształtuje, suszy, a następnie wypala.
Jeżeli jeszcze pokryje się przedmiot płynną glazurą i dopiero wypali, to wysoka temperatura sprawi, że glazura stwardnieje i zwiąże się z powierzchnią naczynia, czyniąc takie naczynie nieprzepuszczalnym dla płynów.
Nazwa ceramika wywodzi się z greckiego określenia keramikos, które pochodzi z kolei od słowa keramos - ziemia, glina.
Najstarszym glinianym obiektem znalezionym do tej pory, który został uformowany i wypalony, jest gliniana figurka kobiety o szerokich biodrach i dużych obwisłych piersiach, zwana jako "Wenus z Dolních Věstonic". Ta niewielka figurka (na ilustracji powyżej), wysoka zaledwie na 11,2 centymetra, o obwodzie 4,3 centymetra, powstała gdzieś pomiędzy 29 tysięcy a 25 tysięcy lat p.n.e.
Znaleziono ją podczas wykopalisk archeologicznych w lipcu 1925 roku, w warstwie popiołu. Była przełamana na dwie części.
Dokładniejsze badania przy pomocy tomografu w roku 2004 wykazały, że na figurce zachował się odcisk palca dziecka w wieku od 7 do 15 lat.
Pierwsze przedmioty z gliny formowano ręcznie i wypalano w dużych ogniskach.
Takie właśnie naczynia zostały znalezione na wyspie Honsiu w Japonii - wiek tej ceramiki oszacowano na około 13 tysięcy lat.
Kiedy w Mezopotamii pojawiło się koło garncarskie, a później piece do wypalania ceramiki, jej wytwarzanie stało się prostsze, pojawił się zawód garncarza i coraz większy asortyment ceramiki.
Dzisiaj (mimo tego, że ma małą wytrzymałość na rozciąganie i zginanie), ceramika ma szerokie zastosowanie. Począwszy od tradycyjnej cegły w budownictwie, poprzez ceramiczne elementy wyposażenia domu, zastawę stołową, aż po medycynę - protezy stawów czy protezy zębowe. To oczywiście nie wszystkie możliwości: robi się z niej elementy ogniotrwałe, stosowana jest w transporcie, a nawet w technologii kosmicznej.
W Polsce ceramika stosowana jest już od około 7,5 tysiąca lat.