Miniaturowe domowe "centrum oszczędzania" używane na całym świecie, i w wielu kulturach.
Skarbonki znane były na długo przed tym, zanim pojawiły się prawdziwe banki.
Najstarszy znany "gliniany bank" pochodzi z drugiego stulecia p.n.e., z greckiej kolonii Priene na terenie Azji Mniejszej - skarbonka ma kształt małej świątyni greckiej, opatrzonej charakterystycznym otworem we frontonie świątyni - ilustracja obok.
Taki skarbiec był nazywany tezaurus.
Naczynia przeznaczone do przechowywania pieniędzy zostały również wydobyte podczas wykopalisk w Pompejach i Herkulanum.
Natomiast biblijne odniesienie do skarbonki, można znaleźć w Starym Testamencie, w Drugiej Księdze Królewskiej.
Zamiast do znanych dzisiaj skarbonek, przez długi czas mieszkańcy Europy do przechowywania monet wykorzystywali kuchenne szklane słoje, albo gliniane pojemniki przeznaczone początkowo na przyprawy czy kasze...
Okazuje się jednak, że to nie Europejczycy byli pierwszymi, którzy produkowali mini-banki. Pierwsze prawdziwe skarbonki pochodziły z XIV wieku, z Javy. Co ciekawe, już wtedy mieszkańcy Indonezji korzystali ze skarbonek w kształcie świni, a dokładniej pewnej odmiany dzika.
Dopiero w XIX wieku, pewien brytyjski garncarz zrobił pierwszą skarbonkę w kształcie świnki. Podobno wykorzystał w ten sposób grę słów i połączył rodzimą nazwę gliny przeznaczonej do produkcji skarbonki - pygg, z wymyślonym przez siebie kształtem skarbonki. Żeby wydostać pieniądze, pierwsze świnki trzeba było po prostu rozbić, na przykład przy pomocy młotka. Otwór na brzuszku świnki, który pozwalał łatwo wydobyć zgromadzone oszczędności pojawił się dopiero później.
Obecnie skarbonki zwykle pełnią funkcje raczej zabawek lub ozdób, niż naczyń do oszczędzania pieniędzy.
Ciekawostki:
Niezależnie od swojej najważniejszej funkcji domowego banku, świnki-skarbonki mogą być także dobrem kolekcjonerskim, a zatem lokatą kapitału.
Pochodząca z wyspy Jawa 650-letnia skarbonka w kształcie dzika, wyceniona została na niemal 10 tysięcy dolarów. Na serwisach aukcyjnych znaleźć można wiele mniej egzotycznych, lecz także interesujących okazów.
Za jedyne 400 brytyjskich funtów nabyć możemy np. wiktoriańską świnkę-skarbonkę wykonaną z żeliwa (ilustracja obok). Aby zainwestować w najciekawsze dzieła sztuki, trzeba by było zatem rozbić niejedną skarbonkę.
Zobacz na filmie poniżej, jak działała mechaniczna skarbonka: