Działanie mające na celu niszczenie drobnoustrojów - po polsku dosłownie oznacza to odkażanie.
Dezynfekcja niszczy formy wegetatywne mikroorganizmów, ale nie zawsze usuwa formy przetrwalnikowe i dotyczy głównie przedmiotów, oraz powierzchni użytkowych.
Już Hipokrates, w swoich pracach wspominał o ogromnym znaczeniu higieny dla zdrowia człowieka. W jednej ze swoich prac traktującej o epidemiach, opisuje objawy różnych chorób zakaźnych i zaleca stosowanie środków zapobiegawczych takich jak higiena, gimnastyka i zdrowa dieta.
W II wieku n.e., chiński lekarz Hua Tuo przemywał rany pooperacyjne roztworem dezynfekującym i dopiero potem zaszywał igłami.
W starożytności uznawano, że spalanie siarki miało własności oczyszczające - była używana w obrzędach religijnych do odpędzania złych duchów. Gdy zauważono jej działanie dezynfekujące, zaczęto stosować ją do odkażania.
W czasie piątej wyprawy krzyżowej do Egiptu w roku 1217, wojskowy chirurg wpadł na pomysł używania alkoholu do dezynfekcji podczas szycia ran i obcinania kończyn rycerzy. Okazało się, że wino jest skuteczniejsze od wody w oczyszczaniu ran i narzędzi chirurgicznych, oraz zapobieganiu infekcji. Wtedy też, po raz pierwszy zastosowano dezynfekcję bandaży przed założeniem ich na rany.
Do dezynfekcji wody i konserwowania żywności, a także do leczenia oparzeń i ran, obok alkoholu używano w średniowieczu również srebra.
Pierwszym, który zaobserwował związek między brakiem mycia rąk przez lekarzy a zakażaniem pacjentek, czyli tak zwaną "gorączką połogową", był węgiersko-niemiecki lekarz pracujący w wiedeńskim szpitalu w XIX wieku: Ignaz Semmelweis.
Jest uważany za ojca antyseptyki. Zauważył, że pacjentki były zakażane przez lekarzy i studentów, którzy, np. po sekcji zwłok, przystępowali do badania ciężarnych nie myjąc wcześniej rąk. Po tym odkryciu Semmelweis zaczął propagować dezynfekcję rąk wśród osób pracujących w wiedeńskim szpitalu, dzięki czemu śmiertelność spadła prawie do zera.
W czasie Wojny Krymskiej w latach 1853 - 1856, aż 40 tysięcy brytyjskich żołnierzy umarło z powodu chorób zakaźnych, podczas gdy z powodu odniesionych ran około 4 tysięcy.
Po wprowadzeniu przez angielską pielęgniarkę Florence Nightingale nakazu mycia rąk, liczba infekcji w okopach znacząco spadła. Jednak, podobnie jak w przypadku Semmelweisa, jej metody nie zyskały poklasku.
Za głównego inicjatora aseptycznej rewolucji uchodzi angielski chirurg Joseph Lister, który w zarządzanym przez siebie szpitalu wprowadził zasadę dezynfekcji kwasem karbolowym narzędzi chirurgicznych i rąk.
Inspiracją dla niego, oprócz prac Ludwika Pasteura, była pionierska działalność wspomnianego wcześniej austro-węgierskiego lekarza Ignaza Philippa Semmelweissa.
Dzięki jego ciężkiej pracy, w latach 80-tych XIX wieku dezynfekcja została powszechnie zaakceptowana.
Do dezynfekcji w gospodarstwach domowych stosuje się metody fizyczne, chemiczne i termiczno-chemiczne i używa się m.in. chloru, boraksu, oraz octu spirytusowego.