Gaz

Substancja przyjmująca objętość i kształt naczynia i zajmująca całą dostępną przestrzeń.

Jeden z trzech tradycyjnych stanów skupienia materii.

Zdolność łatwego zmieniania kształtu i zajmowanie całej dostępnej przestrzeni, wynika z faktu, że cząsteczki w fazie gazowej mają pełną swobodę ruchu i cały czas przemieszczają się w zajmowanej przestrzeni, zderzając się z innymi cząsteczkami - ale się nie przyciągają - oraz (jeśli gaz jest zamknięty np. w szklanym naczyniu, to jego cząsteczki stale zderzają się ze ściankami tego naczynia, wywierając na nie określone i stałe ciśnienie).

Warto również wiedzieć, że nacisk wywierany z zewnątrz na gaz zamknięty w naczyniu, powoduje wzrost ciśnienia gazu, jednakowy w całej objętości.

Pierwszym, który stworzył pojęcie gaz (oprócz pojęcia alkohol i chemia) był szwajcarski lekarz, chemik i filozof  Paracelsus.

Do nauki wprowadził termin gaz w pierwszej połowie XVII wieku, flamandzki lekarz i alchemik, Johann Baptista van Helmont, utworzywszy go prawdopodobnie z flamandzkiego wyrazu "gheest", oznaczającego ducha, coś ulotnego, zwiewnego.
Był też pierwszym, który stwierdził, że powietrze nie jest jednorodne i zawiera w sobie jakiś gaz. Doświadczalnie (wykorzystując zapaloną świecę zamkniętą w kloszu pływającym po wodzie), wykazał istnienie różnych substancji gazowych, m.in. dwutlenku węgla.


Obecnie w fizyce przyjmowany jest prosty model gazu doskonałego, w którym cząsteczki gazu nie przyciągają się i nie mają objętości własnej. Jego interesującą cechą  jest to, że objętość przez niego zajmowana (w danej temperaturze i ciśnieniu) jest stała, niezależnie od rodzaju cząsteczek, jakie są w gazie, i zależy wyłącznie od liczby tych cząsteczek.
Innymi słowy, jeśli weźmiemy np. 1 litr wodoru i 1 litr tlenu (oba przy tym samym ciśnieniu i temperaturze), to w obu objętościach będzie dokładnie taka sama liczba cząsteczek. Jest to tzw. prawo Avogadra.