Strzemiona

Początkowo ludzie jeździli konno na oklep, później zaczęli kłaść na koński grzbiet derki np. z filcu.

Następne w kolejce było siodło. Prawdopodobnie pierwsze siodła stosowali już w III wieku p.n.e. - Chińczycy. Być może tylko skopiowali je od (skądinąd pogardzanych), koczowniczych ludów przemierzających stepy Azji środkowej, stepów między Dnieprem, Donem a dolną Wołgą, czy Mongolii.

Siodło sprawiło, że człowiek mógł w czasie jazdy siedzieć na koniu w miarę wygodnie, ale już podczas jakiegoś starcia zbrojnego okazywało się, że samo wygodne siedzenie nie wystarczy... Każdy gwałtowny ruch: machniecie mieczem, czy rzut włócznią, prędzej czy później musiał skończyć się upadkiem z konia.

Tutaj prawa fizyki są niezłomne - siła akcji równa się sile reakcji, lecz ma przeciwny zwrot.

historyczne strzemiona japońskieBez strzemion, każdy jeździec musiał skoncentrować właściwie tylko na utrzymaniu się na końskim grzbiecie.

Kto i kiedy wymyślił strzemiona, tego nie dowiemy się nigdy. Prawdopodobnie był to ktoś, dla kogo jazda konna była wręcz niezbędna do życia.
Pierwsze opisy tych niewielkich, ale jakże przydatnych przedmiotów pochodzą z Chin, choć inne źródła twierdzą, że pierwsza wzmianka o strzemionach pochodzi z Indii już z II wieku p.n.e., wspomina się tam o strzemionach, jako o oparciu dla dużego palca.

Pomysł przedostał się do Chin, gdzie w V wieku n.e. pojawiły się właściwe żelazne strzemiona. Tak czy owak, pierwsze strzemiona wykonywano z drzewa, dopiero później zastosowano żelazo.
Zawieszane u siodła na rzemiennych puśliskach strzemiona nie tylko ułatwiały wsiadanie na konia (zawsze z jego lewej strony), ale były szczególnie przydatne wojownikowi, gdyż tworząc oparcie dla stóp pozwalały unieść się w siodle i zadać cios o większej energii, niż to możliwe w pozycji siedzącej.
Ułatwiały ponadto pchnięcie włócznią czy kopią, a nawet strzelanie z łuku do tyłu.

strzemiona osmańskieTen orientalny wynalazek pojawił się w Europie dopiero w VI n.e. wieku najpierw na terenach Cesarstwa Bizantyńskiego, za sprawą migracji z głębi stepów Azji wojowniczego ludu Awarów. Do Europy Zachodniej strzemiona dotarły w okresie hegemonii państwa Franków na przełomie VIII-IX wieku, natomiast w całej Europie łacińskiej upowszechniły się około roku 1000.

Upowszechnienie strzemion wraz z ewolucją siodeł (sztywne, wysokie łęki) spowodowało rozwój jazdy walczącej kopią trzymaną pod pachą, która w XII wieku przekształciła się w rycerstwo.

Współcześnie pałąki wykonywane są przeważnie ze stali nierdzewnej, zawieszane na skórzanych pasach, tzw. puśliskach, po obu stronach siodła. Wyposaża się je zazwyczaj w gumowe wkładki przeciw poślizgowi butów.