Jedna z najsłynniejszych europejskich budowli megalitycznych, powstała w epoce neolitu i brązu.
Stonehenge położone jest w odległości 13 km od miasta Salisbury w hrabstwie Wiltshire w południowej Anglii.
Składa się z wałów ziemnych, które otaczają duży zespół stojących kamieni.
Najstarsze budowle, które zostały wzniesione w obrębie Stonehenge, postawiono już około 3100 lat p.n.e. Ogółem wyróżnia się trzy fazy, w których powstawało Stonehenge, ostatnia przypada na XVII-XVI wiek p.n.e.
Nie wszystkie elementy kręgów przetrwały do dziś. Dawniej budowla zawierała elementy drewniane oraz usypane z ziemi kopce, kurhany i wzniesienia.
Przypuszcza się, że całe Stonehenge otaczał wysoki wał oddzielony od budowli głęboką fosą.
Następnym elementem była droga, zwana Aleją do Kręgów. Ciągnęła się ona przez ponad 3 kilometry i miała szerokość 11 metrów. W czasach świetności jej krawędzie otaczał wał ziemny.
Do budowy tego imponującego do dzisiaj kromlechu (z celtyckiego crom - wygięty, lech - kamień) wykorzystano głazy sarsenowe oraz diabazy (potocznie nazywane błękitnymi kamieniami), które charakteryzują się niezwykłą trwałością.
Część z tych ogromnych głazów (w zagadkowy do dzisiaj sposób) przeniesiono z oddalonej o 30 kilometrów wychodni w Marlborough Downs. Badacze ustalili również, że przynajmniej część tzw. błękitnych kamieni Bluestones pochodzi z oddalonych o około 230 kilometrów wzgórz Perseli w Walii!!!
Naukowcy i archeolodzy uważają, że błękitnych kamieni było łącznie osiemdziesiąt. Do dnia dzisiejszego jednak przetrwały tylko 43 głazy. Ważą one od dwóch do czterech ton każdy.
Kolejny element kręgów Stonehenge, to tzw. podkowa złożona z pięciu ogromnych trylitów. Każdy z tych trylitów składa się z dwóch, dokładnie wyciosanych kamieni w formie prostokąta, z trzecim ułożonym na ich szczycie. Wysokość konstrukcji trylitów w Stonehenge to aż 9 metrów - taką wysokość ma 3-piętrowy blok!
Waga największych z głazów przekracza 40 ton, a średnia to 25 ton.
W napisanym przez Geoffreya z Monmouth w roku 1136 dziele: Historia Regum Britanniae (Historia Królów Brytanii), udział przy budowie Stonehenge przypisywano Merlinowi, jednej z postaci z arturiańskich legend.
Pomagać przy budowie miały podobno również mityczne olbrzymy.
Zobacz film o budowli: