Balista

Starożytna oblężnicza machina miotająca, wystrzeliwująca pociski po torze płaskim.

balistaBył to rodzaj ciężkiej kuszy na podwoziu, wyrzucającej pociski (strzały, kule, kamienie, kłody drewna), o średniej wadze 30-100 kg, torem płaskim na odległość 200-400 metrów (strzały nawet do ponad 1000 metrów!).
Takie osiągi uzyskiwano dzięki użyciu kołowrotu do napinania cięciwy.
Nazwa balista pochodzi od greckiego βαλλειν - rzucać.

Zasadniczym jej elementem konstrukcyjnym był potężny łuk, w późniejszych czasach sporządzany ze stali. Jej cięciwa była wykonana z dwóch powrozów splecionych z włosów, jelit zwierzęcych, lub z włókien roślinnych.
Celność zależała przede wszystkim od tego, czy obie wiązki lin były napięte w taki sam sposób. Sprawdzano to tak, jak dzisiaj strojone są instrumenty muzyczne - wiązki szarpano, porównując wydawane przez nie dźwięki, które w prawidłowo wyregulowanej baliście musiały być identyczne.
Do obsługi balisty potrzeba było nawet 8 ludzi.

balista gotowa do strzałuWynalazek balisty przypisuje się mieszkańcom Syrii, około 500 roku p.n.e. W tym samym czasie podobną broń miotającą wynaleźli również Fenicjanie, ale dopiero po przejęciu przez starożytnych Greków, można mówić o jej rozwinięciu.

Stosowano ją przy oblężeniu miast i umocnień, zarówno do niszczenia murów, jak i na polu bitwy w celu dziesiątkowania oddziałów wroga. Niekiedy używano jej w celu niszczenia bram miast, zamiast tarana.

Balistę uważa się za największe osiągnięcie starożytnej inżynierii wojennej, ponieważ żadna inna broń nie dorównywała jej celnością, ani mocą rażenia.
W zależności od zapotrzebowania, na polu bitwy można było zbudować skuteczną wyrzutnię praktycznie w każdym rozmiarze.

Sam Leonardo da Vinci też opracował udoskonalone wersje balisty - najciekawszą wersją były polibole (zwane powtarzającymi balistami), które zawierały poszerzony system "korytek" z udoskonalonym mechanizmem łańcuchowym, co pozwalało na oddanie całej serii strzałów.

kameraZobacz, jak strzelała balista: