Wróblewski Zygmunt

Polski pionier kriogeniki (1845 - 1888).

Zygmunt Florenty WróblewskiFizyk, członek Akademii Umiejętności, urodzony w Grodnie - tam ukończył gimnazjum, po czym zapisał się na Uniwersytet w Kijowie.

Jako 18 letni student wziął udział w Powstaniu Styczniowym, w wyniku czego został zesłany razem z innymi powstańcami na Sybir, a później do guberni kazańskiej. Po 6 latach zsyłki powrócił do Warszawy. Chciał podjąć studia fizyczne, jednak konieczność leczenia szybko postępującej choroby oczu, zmusiła go do wyjazdu do Berlina.

Tam skończył studia, a dwa lata później w Monachium uzyskał tytuł doktora na podstawie badań z dziedziny elektryczności. Prace habilitacyjną napisał o dyfuzji gazów.
W świecie nauki jego nazwisko stało się znane.

aparatura w laboratorium

W roku 1882 powrócił do ojczyzny i osiadł w Krakowie, jednak w dalszym ciągu nawiązywał kontakty z fizykami z Niemiec, Anglii i Francji. Te znajomości pomagały mu w zdobyciu niezbędnych sprzętów laboratoryjnych, których nie było aktualnie w Polsce.
Po objęciu katedry fizyki na UJ zaprzyjaźnił się z Karolem Olszewskim, z którym od tego czasu intensywnie współpracował. Wspólnie z nim dokonał w roku 1883 pierwszego na świecie skroplenia tlenu (5 kwietnia) i azotu (13 kwietnia), co było dużym wydarzeniem w ówczesnym świecie naukowym. Później obaj uczeni zestalili także dwutlenek węgla i alkohol.

Zmarł przedwcześnie, w wyniku rozległych oparzeń, na skutek tragicznego wypadku w jego laboratorium w gmachu Collegium Physicum, gdzie pracując nad swoją publikacją przy biurku rozlał sobie na ubranie zawartość zapalonej lampy naftowej.