Dwunastowieczny arabski naukowiec (1136 - 1206).
Al-Jazari (Badi Al-Zaman Abull-Ezz Ibn Ismail Ibn Al-Razzaz Al-Jazari), albo Al-Dżazari.
Żył i tworzył w Turcji, był wynalazcą w zakresie inżynierii mechanicznej.
Skonstruował wielu urządzeń mechanicznych, które zadziwiały zarówno sułtana jak i jego gości.
Genialny uczony zbudował wiele automatów: od sztucznego pawia, poprzez automatycznie otwierane drzwi, kelnerkę serwującą napoje, aż po mechaniczny zegar napędzany wodą, który zbudował około 1206 roku.
To on uchodzi za autora pierwszego programowalnego humanoida.
Konstruował maszyny do nawadniania, jest również twórcą zamka szyfrowego, oraz wielu innych wynalazków.
Jemu przypisuje się też wynalezienie wału korbowego, dzięki któremu ruch obrotowy zamieniany jest na posuwisto-zwrotny, głównego elementu wielu dzisiejszych maszyn - wystarczy wymienić tutaj silnik spalinowy.
Pozostawił po sobie wyjątkowe dzieło: Al-Jami Bain Al-Ilm Wal-Amal Al-Nafi Fi Sinat'at Al-Hiyal (Księga wiedzy o przemyślnych urządzeniach mechanicznych) - kompendium wiedzy z zakresu mechaniki teoretycznej i praktycznej.
Książka opisuje różne urządzenia w najdrobniejszych szczegółach, zapewniając tym samym nieoceniony wkład w historii techniki, m.in. opisuje zastosowanie zaworów i tłoków.
Zobacz pompę wodną jego pomysłu: