Przeznaczony dla nawigacji morskiej, stały orientacyjny znak nawigacyjny.
Najczęściej jest w postaci wysokiej wieży z umieszczonym na szczycie źródłem silnego światła, a obecnie także urządzeniem do sygnalizacji dźwiękowej na wypadek mgły.
Pierwowzorem latarni morskiej, był stos drewna płonący na wzgórzu w pobliżu brzegu. Wskutek krzywizny powierzchni kuli ziemskiej, widoczność płomienia zależna jest m in. od tego, jak wysoko źródła światła jest umieszczone nad poziomem morza.
Z tego względu, już w starożytności na niskich brzegach wznoszono kopce, na szczycie których dopiero rozpalano ogień.
W późniejszych czasach zaczęto budować kamienne lub ceglane wieże, na których instalowano otwarte paleniska. Opisy pierwszych kolumn, na których rozpalano ogień pochodzą z 400 roku p.n.e.
Budowa takich wież zawsze była kosztowna.
Dla zmniejszenia kosztów, starano się lokalizować je na możliwie wysokim brzegu. Od tych odległych czasów do dzisiaj obowiązuje ogólna zasada: "im wyższy brzeg tym niższa wieża"... i odwrotnie.
Oprócz latarni morskich wykonanych z kamienia i cegły, budowano również (niewielkie zazwyczaj) latarnie wykonane z drewna. Niekiedy były to proste konstrukcje kozłowe z ruchomym wysięgnikiem, do którego umocowany był metalowy kosz z płonącym paliwem.
W drugiej połowie XVI wieku, tego typu latarnie uruchomiono w pobliżu wybrzeży duńskich.
Prawdopodobnie pierwszą latarnię morską wybudował Sostratos na wyspie Faros koło Aleksandrii (około 280 - 260 rok p.n.e.), na rozkaz ówczesnego króla Egiptu Ptolemeusza I.
W zachodniej Europie najstarsze latarnie morskie zawdzięczamy Rzymianom. Ich dziełem jest między innymi konstrukcja w angielskim Dover, oraz najstarsza istniejąca i nadal działająca latarnia którą wybudowali w II wieku w A Coruna (dzisiejsza Hiszpania) - wieża Herkulesa o wysokości 68 metrów (ilustracja powyżej).
Na Bałtyku pierwsze światło - nazywane także garnkiem wulkanu - zapalono na wyspie Wolin już około roku 1070. Często do tego celu wykorzystywano istniejące obiekty, np. na Helu pierwszą latarnią był ogień rozpalany na wieży kościoła.
Obecnie w Polsce najwyższą latarnią morską jest budowla ze Świnoujścia, mierzy 68 metrów i wysyła światło na odległość około 24 mil morskich czyli ponad 44 kilometry.
Pierwotnie źródłem światła w latarniach morskich było ognisko (najpierw z drewna, później z węgla), zastąpione następnie lampą olejną, a niekiedy naftową.
Istotnym momentem w historii rozwoju latarni morskich, było zastosowanie w nich soczewek pierścieniowych Fresnela w 1822 roku.
Prąd elektryczny rozświetlił wierzchołek latarni morskiej po raz pierwszy w grudniu 1858 roku. Używano wówczas lampy łukowej, która świeciła bardzo intensywnym światłem, wymagała jednak stałej obsługi. Osobą obsługującą latarnię morską był latarnik.
Najwyższą latarnią jest stalowa Marine Tower (ilustracja obok) w Yamashita Park w Jokohamie - mierzy sobie aż 106 metrów.
Ciekawostki:
Najwyższą latarnią morską w Europie, jest latarnia w Świnoujściu. Na jej szczyt prowadzi a z 311 schodów.
Najwyższa latarnia świata stoi na terytorium Arabii Saudyjskiej u wejścia do portu Jeddah. Wysokość wieży to 133 metry, a światło ma zasięg 46 kilometrów.