Gaz szlachetny, o symbolu He. Pierwiastek chemiczny, z łac. helium - od boga słońca Grecji: Heliosa.
Jego liczba atomowa wynosi 2. Jest to drugi (po wodorze) najbardziej rozpowszechniony pierwiastek we wszechświecie. Ma najniższą spośród gazów temperaturę krzepnięcia -268,93° C, a zestala się dopiero w podwyższonym ciśnieniu (zero bezwzględne to minus 273,15° C).
Na Ziemi występuje wyłącznie w śladowych ilościach.
Istnienie tego bezbarwnego, bezwonnego, niepalnego gazu, około 7 razy lżejszego od powietrza, odkryto najpierw na Słońcu, podczas jego zaćmienia 18 sierpnia 1868 roku w Guntur w Indiach.
Francuski astronom Pierre Janssen, badając widmo korony słonecznej, zaobserwował pomarańczowy prążek, którego nie można było przypisać do żadnego spośród znanych wówczas pierwiastków, chociaż początkowo uważano, że chodzi o sód.
W tym samym roku 20 października 1868 obserwację potwierdził angielski astronom Norman Lockyer.
Przez długi czas sądzono, że hel występuje na Słońcu, ale nie ma go na Ziemi.
Dopiero w roku 1895, William Ramsay wyizolował hel w warunkach eksperymentalnych, po potraktowaniu kleweitu (rudy uranowej) kwasem siarkowym.
W tym samym roku, hel został wyizolowany także przez Teodora Cleve'a i Abrahama Langleta w Szwecji, a ponadto określono jego masę atomową.
Jako najlżejszy gaz bezpieczny (szlachetny), był stosowany do wypełniania statków powietrznych lżejszych od powietrza, czyli aerostatów (balony, sterowce).
Obecnie hel jest stosowany, kiedy potrzebne są ekstremalnie niskie temperatury, ze względu na jego bardzo niską temperaturę wrzenia. Stosuje się go m.in. do chłodzenia nadprzewodników.
Jest otrzymywany głównie z gazu ziemnego bogatego w ten pierwiastek (złoża m.in. w Stanach Zjednoczonych), albo podczas przeróbki skroplonego powietrza metodą destylacji frakcjonowanej.