Pierwiastek chemiczny, należący do grupy metali alkalicznych o symbolu Na; z łac. natrium.
Jest to miękki metal, srebrzystobiały, silnie reaktywny. W przyrodzie nie występuje w stanie wolnym; można go otrzymać tylko z tworzonych przezeń związków.
Jest szóstym najbardziej rozpowszechnionym pierwiastkiem w skorupie ziemskiej. Występuje w wielu minerałach, takich jak: skaleń, sodalit, czy sól kamienna (chlorek sodu: NaCl).
Po raz pierwszy sód został wyizolowany przez elektrolizę stopionego wodorotlenku sodu. Dokonał tego brytyjski chemik i fizyk Humphry Davy w 1807 roku - przy pomocy prądu z baterii o dużej mocy otrzymał ze stopionej sody i potażu czysty sód i potas.
Rok później pierwszą metodę chemiczną: wysokotemperaturową redukcję NaOH (wodorotlenek sodu) za pomocą opiłków żelaza opisali Joseph Gay-Lussac i Louis Jacques Thénard.
Wodorotlenek sodu (ług) stosuje się w procesie wytwarzania mydła, a chlorek sodu (sól spożywcza) jest stosowany jako składnik odżywczy dla ludzi i zwierząt, oraz jako środek do odladzania.
Sód jest dostarczany do organizmu wraz z pożywieniem. Głównym źródłem sodu jest sól kuchenna oraz produkty i napoje ją zawierające (są to głównie produkty przetworzone - marynaty, wędliny, buliony rosołowe, zupy w proszku).
Sód jest niezbędnym pierwiastkiem do prawidłowego funkcjonowania organizmu ponieważ:
reguluje gospodarkę wodną, a także poziom nawodnienia poszczególnych tkanek i komórek;
wraz z potasem reguluje napięcie mięśniowe (także serca) i wpływa na przewodzenie bodźców w komórkach nerwowych, oraz utrzymuje prawidłowe ciśnienie krwi;
bierze udział w utrzymaniu odpowiedniego pH, czyli równowagi kwasowo-zasadowej organizmu;
Trzeba jednak pamiętać, że niedobór sodu z pewnością szybko i niekorzystnie odbije się na naszym zdrowiu, natomiast jego nadmiar może poważnie nam zaszkodzić.
Bezpieczna dzienna dawka dla osób dorosłych to zaledwie 5 gramów - czyli płaska łyżeczka.