Przyrząd do pomiaru prędkości, oraz kierunku wiatru - inaczej wiatromierz.
Słowo anemometr pochodzi od greckiego słowa anemos - wiatr. Czasem używany jest do pomiaru prędkości przepływu płynów.
Początkowo, człowiek sprawdzał czy i skąd wieje wiatr, wystawiając w górę swój, uprzednio zwilżony palec - czuły i dokładny "przyrząd".
Przy jego pomocy można wykryć i określić kierunek wiatru nawet o prędkości poniżej 1 km/godz - czyli okolice w pobliżu zera stopni na skali Beauforta. Wystarczyło tylko sprawdzić z której strony palca odczuwalny jest chłód.
Pierwsze "prawdziwe" przyrządy do pomiaru prędkości i kierunku wiatru konstruowane były już w kulturach starożytnych. Urządzenia tego typu konstruowali Majowie z Meksyku. Mierzyli w ten prędkość i kierunek wiatru, a nawet potrafili określać statystyczny rozkład tych wielkości w czasie.
Od IX wieku w określaniu kierunku wiatru zaczęto używać obracającego się na dachu blaszanego kurka z chorągiewką. Kurki były zakładane na wieżach kościelnych, początkowo we Włoszech, w Brescii i w Rzymie, oraz w Anglii (katedra w Winchester).
Projekty wiatromierzy znaleźć można także w pracach Leonarda da Vinci.
W 1667 roku, angielski przyrodnik Robert Hooke (na podstawie pomysłu włoskiego architekta Leona Batisty Alberti'ego z roku 1450) buduje pierwszy anemometr z prawdziwego zdarzenia.
Anemometr z obracającymi się czaszami skonstruował w roku 1846 irlandzki fizyk John Thomas Romney Robinson.
Prostym w budowie, ale skutecznym w działaniu jest tzw. przyrząd Wilda. Jest to pręt metalowy osadzony pionowo, z umocowanymi ośmioma prętami kierunkowymi, wyznaczającymi główne kierunki świata i wycechowanym kierunkiem północnym (N), oraz chorągiewką.
Kierunek wiatru wyznacza położenie chorągiewki względem prętów kierunkowych.
Siłę wiatru na tym urządzeniu określa się na podstawie odchylenia elastycznie przymocowanej do pręta płytki, względem specjalnej skali (ośmiu przymocowanych "zębów") - podobnie jak to się działo w wiatromierzu Hooke'a. Następnie wielkość wychylenia zamienia się na prędkość w m/s.
W zależności od warunków pomiaru, stosuje się różne rodzaje wiatromierzy - obrotowe, czaszowe, wychyłowe, skrzydełkowe, elektryczne czy wreszcie laserowe.
Anemometr, który rejestruje graficznie prędkość lub kierunek wiatru, nazywa się anemografem.
Obecnie anemografy są coraz częściej wypierane przez komputerowy zapis danych.