Baranowski Jan Józef

Wynalazca polskiej emigracji (1805 - 1888).

Jan Józef BaranowskiUrodził się w Śmiłowiczach, na Mińszczyźnie. Po ukończeniu publicznego gimnazjum  klasycznego w Mińsku Litewskim na oddziale matematyczno-fizycznym, w latach 1821-25 studiował na Uniwersytecie Wileńskim, początkowo fizykę i medycynę, ostatecznie prawo, uzyskując w tej dziedzinie stopień kandydata nauk.

Od roku 1828 pracował w biurze korespondencji zagranicznej Banku Polskiego w Warszawie.

Po wybuchu powstania Listopadowego (brał w nim ochotniczo udział), po jego zakończeniu emigrował do Francji.
Tam, od roku 1842 zajmował się pracą nad wynalazkami urządzeń mechanicznych służących rachunkowości i jej kontroli - w przeciągu 28 lat uzyskał łącznie 17 patentów francuskich.

W roku 1849 na wystawie krajowej w Paryżu, zdobył dwie nagrody - medal Towarzystwa Zachęty do Wynalazczości, za maszynę do kontroli rachunków.
Opracował również kasownik do biletów kolejowych, za który dostał medal ministra robót publicznych.

zabytkowy kasownik biletówW roku 1851, na pierwszej Wystawie Światowej w Londynie odniósł ważny sukces - został nagrodzony medalem za pomysłową maszynę do druku i kontroli biletów kolejowych (z szybkością 5 tysięcy sztuk na godzinę).
Wystawiał tam także maszynę do obliczeń bieżących, nadającą się do wszelkich operacji, urządzenie do mechanicznego liczenia głosów, oraz gazomierz.

Sześć lat później, opracował mechaniczny, automatyczny system sygnalizacji kolejowej, uruchamiany przez jadący pociąg, który powodował ustawienie się ostrzegawczej okrągłej tarczy, informującej maszynistę następnego pociągu, że wjeżdża na odcinek toru, na którym znajduje się już jeden pociąg.

Pomimo początkowych pochlebnych opinii i pomyślnie odbytych prób, jego sygnalizacja (na co się zanosiło) nie została zastosowana powszechnie - co wywołało u Baranowskiego rozgoryczenie. Uważał przy tym, że jego pomysł był sabotowany przez personel kolejowy niskiego szczebla, obawiający się utraty pracy.

Po przeprowadzeniu się w 1872 roku do Londynu, poświęcił się tworzeniu słowników - na cztery lata przed śmiercią opracował pierwszy nowoczesny słownik angielsko-polski. Przy pracy nad nim, konsultował się wielokrotnie z Józefem Ignacym Kraszewskim.