Wieża Eiffla

Zbudowana specjalnie w 1889 roku, najbardziej znany obiekt architektoniczny Paryża.

Pomysł zbudowania budowli, nazwanej później Wieżą Eiffla, narodził się w czerwcu 1884 roku.

Miało to związek z zaplanowaną na rok 1889 (setna rocznica wybuchu Wielkiej Rewolucji Francuskiej) Wystawą ŚwiatowąParyżu.

Propozycja budowy wieży wygrała spośród wielu innych (około 700 projektów), w tym między innymi z… modelem gilotyny o wysokości 305 metrów. Budowę wieży rozpoczęto 1 lipca 1887 roku. Projektantami wieży byli dwaj główni inżynierowie w ekipie Eiffla - Emile Nouguier i Maurice Koechlin, a nie jak się sądzi powszechnie sam Eiffel.

Nie znaczy to oczywiście, że sam Eiffel nie miał we wzniesieniu wieży nazwanej od jego nazwiska żadnego udziału. To on właśnie wpadł na pomysł, by do wzniesienia wieży użyć elementów z żelaza kowalnego połączonych nitami, on również opatentował konfigurację konstrukcji metalowej z pylonami zdolnej przekroczyć wysokość 300 metrów, on wreszcie nadzorował pracę zespołu 50 inżynierów, którzy zaprojektowali 18 038 elementów, z jakich zbudowana została wieża. Każdy element składowy miał masę nie przekraczającą trzech ton, po to, aby ułatwić montaż.

Wszystkie elementy z żelaza kowalnego, były przygotowywane w fabryce w Levallois Perret na krańcu Paryża, gdzie zlokalizowana była spółka Eiffla. Przy budowli zatrudnionych było zaledwie 230 robotników. 100 z nich wykonywało części, a kolejnych 130 montowało je na placu budowy używając w tym celu łącznej liczby ponad 2,5 milionów nitów, wiercąc otwory pod nie z idealną precyzją, ponieważ żelaza kowalnego, z jakiego zbudowana jest wieża nie można spawać.

Warto w tym miejscu wspomnieć o fakcie, że przy tak trudnej budowie nie zginęła ani jedna osoba. Jeden z pracowników poniósł wprawdzie śmierć podczas testowania wind, było to już jednak po uroczystym otwarciu wieży. Natomiast już po udostępnieniu wieży zwiedzającym, liczba wypadków śmiertelnych szybko się zwiększyła. Jednym z tych, którzy stracili życie był krawiec Franz Reichelt, który na sobie przetestował swój wynalazek... z kiepskim skutkiem.
Poza tym samobójcy - cała masa nieszczęśliwie zakochanych...

W chwili otwarcia mierzyła ona 312.27 metra - do zamocowanej na szczycie flagi i była najwyższą budowlą na świecie; obecnie, wraz z zamocowaną anteną telewizyjną wznosi się ona na równo 324 metry, i do 1929 roku była najwyższą budowlą na świecie. Warto dodać, że z powodu zmian temperatury wpływających na rozszerzalność metalu, może zmieniać swoją wysokość nawet o 15 centymetrów.

Budowa wieży została ukończona 31 marca 1889 roku.
Tego dnia mała grupa osób, wśród których był sam Eiffel, wspięła się po 1792 stopniach na wierzchołek wieży, aby wciągnąć francuski trójkolorowy sztandar - olbrzymią flagę długości ponad 7 metrów i szerokości ponad 4,5 metra. Wzniesiono toasty szampanem przy okrzykach: "niech żyje Francja!, niech żyje Paryż!, niech żyje Republika!". Zejście z platformy było tak samo męczące, jak podejście i trwało 40 minut.

Oczywiście było sporo głosów krytyki. Jeszcze przed rozpoczęciem budowy, w roku 1886, na łamach francuskiej prasy rozpętała się gwałtowna kampania przeciwko "wieży pana Eiffla", w której przodowała gazeta Le Temps. Wiele znanych osobistości podpisywało się pod listami otwartymi kierowanymi do dyrektora Wystawy Światowej - pana Alphand`a.
Jednak już po jej otwarciu głosy krytyki umilkły - m.in. Le Figaro (ta sama gazeta, która miała później na drugim tarasie redakcję), uczciła otwarcie wieży wierszowanym hołdem złożonym jej twórcom: "gloire au Titan industriel / Qui fit cet escalier au ciel" (chwała przemysłowemu tytanowi, który zbudował te schody do nieba).

Koszty budowy wieży wyniosły 7 799 401 franków i 31 centymów - ponad milion więcej, niż przewidywał to Eiffel, ale wieża przyciągnęła ogromną liczbę turystów i zwiedzających. W ciągu tylko ostatnich 5 miesięcy 1889 roku zwiedziło ją 1,9 miliona osób, którzy płacili 2 franki za wejście na pierwszą platformę na wysokości 57 metrów, kolejnego franka za dostanie się na drugą (115 metrów) i dalsze dwa za wejście na samą górę - 274 metry. Do końca roku zwróciło się aż 75% całkowitych kosztów budowy.

Po zakończeniu wystawy konstrukcja miała zostać rozebrana, jednak Eiffel u szczytu wieży stworzył małe laboratorium, w którym przeprowadzał eksperymenty z dziedziny aerodynamiki i być może dzięki temu wieża ocalała.
Obecnie corocznie odwiedza ją około 7 milionów turystów, oglądając w przejrzysty i bezchmurny dzień z jej szczytu tereny położone w odległości 60 kilometrów.

Eiffel życzył sobie, aby jego wieża była malowana co 7 lat. 1 kwietnia 2009 zaczęło się 19 z kolei odmalowywanie - na sumę 4 milionów euro. Wszystko malowane jest pędzlami - 25 tysięcy metrów kwadratowych powierzchni. Każde malowanie to około 60 ton farby - wieża nigdy nie była czyszczona, a z tej farby do następnego malowania zostaje około 15 ton - piasek i wiatr niszczą farbę. Szacuje się, że z wszystkich malowań na wieży jest łącznie około 250 ton farby. Sam Eiffel otworzył wieżę pomalowaną jedynie farbą antykorozyjną. Teraz malowana jest na brązowy kolor, który ma sprawić, że w nocnym oświetleniu wieża wydaje się być skonstruowana z brązu - kolor jest opatentowany i produkowany tylko dla niej przez fińską spółkę Jotun.
Sama wieża waży około 10,1 tysięcy ton  

Zobacz etapy powstawania wieży:

Ciekawostka:
 Wieża Eiffla jest o 15 centymetrów wyższa latem niż zimą - przyczyną tego "wzrostu" jest rozszerzalność cieplna metalu.