Rolba

Nazwa pojazdu czyszczącego i wygładzającego lód na lodowisku.

W trakcie swojej pracy zbiera z powierzchni lodowiska powstały w trakcie użytkowania śnieg, oraz nożem ścina cienką warstwę lodu.

Pierwsze tego typu urządzenie wymyślił amerykański wynalazca o włoskich korzeniach - Frank J. Zamboni. Początkowo zajmował się produkcją bloków lodu, ale z chwilą, kiedy popyt na takie bloki zmalał, postanowił w inny sposób wykorzystać swoje doświadczenia z lodem.
Wcześniej, zanim Zamboni opracował swoją maszynę, kilku ludzi musiało stracić sporo czasu, żeby doprowadzić lodową taflę do stanu pierwotnego.

Pięć lat zajęło pomysłodawcy opracowanie pojazdu, dopiero w roku 1947 mu się to udało - prototyp miał zbiornik na pozbierane skrawki lodu, które były przenoszone do zbiornika za pomocą przenośnika taśmowego. Maszyna napędzana była silnikiem spalinowym i miała skrzynię biegów samochodu Jeep.
Wprawdzie pierwsza rolba: Zamboni model A (ilustracja powyżej) była zwykłym pojazdem przebudowanym na potrzeby lodowiska Paramount Iceland w Kaliforni, to zasada działania urządzenia pozostała tak naprawdę niezmienna do dzisiaj.
Dzięki systemowi wirników o kształcie śruby Archimedesa, ścięty i zebrany śnieg z tafli trafia do zbiornika umieszczonego w górnej, przedniej części maszyny. Oczyszczone ze śniegu lodowisko polewane jest ciepłą wodą, która uzupełnia ściętą warstwę, oraz wypełnia głębsze nierówności.
Dodatkowo za maszyną wleczony jest materiał nasączający się wylewaną wodą, która topi ostre krawędzie na powierzchni, jak i niezebrane drobiny. Powoduje to równomierne rozprowadzenie wody, co w rezultacie nadaje lodowisku pożądaną gładkość.

Kolejne dwie maszyny Frank Zamboni sprzedał słynnej łyżwiarce Sonji Henje. Dzięki temu zarobił pieniądze i na przełomie lat 40-tych i 50-tych XX wieku założył firmę Zamboni & Co - dziś to jeden z największych producentów rolb na świecie i oficjalny dostawca hokejowej ligi NHL.

Obecnie, urządzenia tego typu posiadają napęd hydrauliczny na 4 koła, co oznacza, że silnik jest połączony z kołami za pośrednictwem układu hydraulicznego. Wszystkie mechanizmy są wprawiane w ruch siłownikami i pompami hydraulicznymi, co zdecydowanie upraszcza budowę całej maszyny.
Koła rolby uzbrojone są w kolce, zapewniające przyczepność.

Dla potrzeb lodowisk krytych, maszyna jest wyposażana w napęd elektryczny, z kolei popularny i najbardziej rozpowszechniony model maszyny Zamboni 520 jest poruszany silnikiem Forda (zasilany benzyną lub gazem LPG) o pojemności skokowej 2,3 litra i mocy 53 KM. Całość waży 2,9 tony.