Fermi Enrico

Wybitny włoski fizyk teoretyk (1901 - 1954).

Enrico FermiBył profesorem fizyki na uniwersytecie w Rzymie, kiedy w 1932 roku dotarła doń wiadomość o odkryciu przez Jamesa Chadwicka neutronu, cząsteczki z jądra atomu. Postanowił także przeprowadzić pewne doświadczenia z neutronami.

Wykonał tarczę uranową i zbombardował ją neutronami. W efekcie uzyskał sztuczne radioizotopy. Następnie odkrył zjawisko spowalniania neutronów i opracował jego teorię.

Zaprojektował pierwszy reaktor jądrowy, był jedną z czołowych postaci Projektu Manhattan, kierując w latach 1942-1947 pracami nad produkcją bomby atomowej.

Laureat Nagrody Nobla z 1938 roku za odkrycie reakcji jądrowych wywołanych przez powolne neutrony, oraz udowodnienie istnienia nowych pierwiastków promieniotwórczych, miał jednak kłopoty z obsługą urządzenia wykorzystywanego do niszczenia dokumentów - robił to tak nieporadnie, że urządzenie często się psuło. Po pewnym czasie kierownictwo ośrodka w Los Alamos w Stanach Zjednoczonych, przydzieliło sekretarce kolejny obowiązek - stałą pomoc Fermiemu w niszczeniu niepotrzebnych dokumentów...

Enrico Fermi jeszcze jako student często nudził się na zajęciach z matematyki. Pewnego razu podszedł do profesora i powiedział:
- Zadawane przez Pana zadania są dla mnie za łatwe!
Profesor spojrzał na niego i stwierdził:
- Dobrze, jestem pewien, że to cię zainteresuje, - i skopiował 9 zagadnień ze swojej książki do zeszytu Fermiego. Po miesiącu nauczyciel spotyka Enrico na korytarzu, i z nutką złośliwości w głosie pyta:

- No i jak poradziłeś sobie z problemami, które ci dałem?
- Och, one rzeczywiście były bardzo trudne - odpowiada Fermi, - zdołałem rozwiązać tylko 6 z nich. Profesor był wyraźnie zszokowany:
- Co!? To niemożliwe! Przecież żadnego z nich nie da się rozwiązać!

Z okresu, gdy Fermi czynnie wykładał na uniwersytecie, studenci i współpracownicy wspominają go jako bardzo barwną i lubianą postać. Odznaczał się on, na przykład, nieprawdopodobną wprawą w rachunkach. Do jego ulubionych rozrywek należało zakładanie się ze studentami, że wyprowadzi od podstaw wzór, którego akurat nie pamiętał, w czasie krótszym, niż potrzebny na pójście do biblioteki i znalezienie go w podręczniku. Według świadków nigdy nie przegrał!

Zmarł dwa lata przed uruchomieniem pierwszego reaktora jądrowego wytwarzającego elektryczność na potrzeby pokojowe.