Dwuwarstwowa tkanina bawełniana z krótką, puszystą wierzchnią okrywą włosową.
Ta okrywa może być bawełniana, jedwabna lub wełniana, a jej długość nie przekracza 3 milimetrów.
Aksamit należy do grupy tkanin z okrywą włókienną, zwanych pluszami.
Nazwa wywodzi się z późnogreckiego heksámitos - czyli "złożony z sześciu nici" (synonimem aksamitu jest welwet lub welur).
Technika wytwarzania aksamitu pochodzi z Indii. Tkano go, wprowadzając między nitki osnowy i wątku dodatkowe nitki runowe w formie pętelek, które pozostawiono nierozcięte (aksamit pętelkowy), lub rozcinano (aksamit strzyżony).
W Europie, gdzie aksamit dotarł za pośrednictwem arabskim, stosuje się go od XII wieku. Głównymi ośrodkami europejskiej produkcji aksamitu były początkowo Genua i Wenecja.
W Polsce aksamit produkowano od końca XVII wieku. W tym samym czasie, co w Europie, nadal wytwarzano go także w krajach islamskich – szczególnie znane były tkaniny produkowane w Turcji w XVI i XVII wieku, zwłaszcza aksamit z Bursy i turecki brokat (altembas), czyli wzorzysta tkanina z dodatkiem wplecionych nitek metalowych.
Początkowo, tej cennej tkaniny używano na reprezentacyjne ubiory świeckie i stroje liturgiczne, a od średniowiecza także na pokrycia mebli, zasłony i kapy.